Hazret-i Ali cenkleri üzerine bir tetkik

Abstract

Türk kültür ve tefekkürünün, millî birlik ve beraberlik duygusu çerçevesinde daimî kalmasını sağlayan önemli edebî eserlerimizden birisi de ?Cenk kitapları?dır. Cenk kitapları bir başka deyişle Cenknameler içerisinde Hazret-i Ali'ye nispet edilenler önemli bir yer tutmaktadır. Hazret-i Ali Cenkleri, motif yapısı ve zenginliği, olay halkası, mesaj verme özelliği, dili ve üslûbu bakımından oldukça dikkat çeken eserler arasındadır. Cenknamelerin başkahramanı Hz. Ali'dir.Cenknameler içerisinde birbirinden kesin çizgilerle ayrılmamakla beraber, kahramanları ve olayların geçtiği mekân ortaklığı sebebiyle birbirine bağlı muhtelif dokuz küçük cenk anlatısı bulunmaktadır. Bu anlatılarda Hazret-i Ali, kimi zaman hayalî ve masalsı, kimi zaman da gerçek ve tarihî kimliği ile İslamiyet'i yayma ve zulüm gören Müslüman halkı kurtarma amacı doğrultusunda çeşitli mücadeleler içerisine girmektedir. Bu mücadelelerde onun en büyük yardımcısı kılıcı Zülfikar ve atı Düldül'dür. Hazret-i Ali, son Peygamber Hazret-i Muhammed'den izin alarak çıktığı seferlerin her birinde hayalî veya gerçek olan birçok kahramanla mücadele eder. Bu mücadelelerin sonunda muhakkak galip gelir ve düşmanlarına ya İslamiyet'i kabul ettirir ya da onları öldürür. Eserde Allah rızası için fethedilen tüm topraklar İslam mülküne katılır.13.-15. yüzyıl Eski Anadolu Türkçesi özelliklerinin hâkim olduğu metin deyim yönünden oldukça zengindir. Yer yer masalsı öğelere de rastlanan metin, Türk halk kültürü açısından oldukça zengin bir içeriğe sahiptir.

One of the significant achievements of the Turkish culture and contemplation to ensure the national togetherness is also the ?Battle Books?. Battle stories about Hz. Ali come into prominence in other books. ?Battles of Hazret-i Ali? takes place in significant achievements with motive and substance, event, message and strong language. Hz. Ali has the leading role in the battle stories.There are nine short stories depending on each other nevertheless they do not separate from one another. In these stories, Hz. Ali has been entered a variety of struggles in imaginary or real places at time convey the Islamism and to rescue the Muslims, which have been exposed the cruelty. In these struggles, the most important helpers of Hz. Ali are his sword Zülfikar and his horse Düldül.Hz. Ali, in his military expeditions in which he adhered with the permission of Hz. Mohammed the last prophet, certainly overcomes at the end and he either kills his enemies or to get accept Islamism after struggling with imaginary or real heroes. Conquered lands were annexed to Islam possession for God?s sake.Document having the features of thirteenth and fifteenth century old Anatolian Turkish language is rather rich in terms of idiom. Document sometimes encountered legendry items has a rich in terms of the Turkish folk culture.