Ortaöğretim kurumlarında resim-iş derslerinde yetenek ve yaratıcılığın geliştirilmesinde karşılaşılan problemler

Abstract

ÖZET Yeryüzü kültürünün tartışılmaz hakimi olan insan, varoluşundan günümüze gelen süreçte, bu özelliğini `yaratıcı` yetileri ile oluşturmuştur. Bilimsel ve sanatsal yaratıcılığı, onu bu konuma getirmiştir. İnsan, varoluşu ile sahip olduğu bu yetilerini, eğitim dizgeleri ile geliştirmeyi hedeflemiştir. Sanatın, eğitimin ve insanın yaratıcı yetilerinin algılanışı, farklı toplum ye çevrelerde farklı değerlendirilmektedir. Bu durum, farklı kuramsal yaklaşımlar ile sanat eğitimi anlayışlarını çeşitlemektedir. Sanat, insanın kendini anlatma, dışa vurma ve çevresi ile bir denge oluşturma etkinlikleri gibi anlaşılmalıdır. Aynı zamanda, onun yaratıcı yetilerini ortaya koyabilmesi açısından, değişik yollar arayışıdır. Sanat eğitimi, bir yandan gençlerin aile, okul ve^toplumsal ortama uyum arayışlarıdır, öte yandan özgün ve yaratıcı kişiliklerini geliştirmeyi hedeflemektedir. İnsanın farklıyı, yeniyi ve daha iyiyi arama çabalan olarak da adlandırılabilir. Dahası yaratıcı yeti, insan yaşamının ve insan gelişimin tüm yönlerini meydana getirmektedir. Yaratıcılığı salt kalıtımsal ve zeka ile ilintili gören anlayışlar, zaman içinde ortaya konulan yeni görüşlerle değişmeye başlamıştır. Yüksek zekanın yaratıcılık düzeyinin garantisi olmadığı, daha düşük zeka düzeyinde olanların da yaratıcı fikirler ortaya koyabildiği, bir çok örnekle belgelenmiştir.Yaratıcılığın ` geliştirilebilir bir entelektüel beceriler zincirini yansıttığı` düşüncesi, eğitimciler, psikologlar ve bilim adamlarınca çokça tartışılmıştır. Sonuçta Guilford'un, yaratıcılık eyleminin geliştirebilirliğine ilişkin kuramı, geniş çevrelerce kabul görmüştür. Eğitim felsefeleri, okullar, öğretmen, öğrenciler ve eğitim, öğretim süreçlerinin yaşandığı fiziki ortamlar, yaratıcılık olgusunun belirleyenleridir. İnsanın, tekrara dayanan üst düzeyde ürün verme yetisi ` yetenek` olarak tanımlanmaktadır. Yaratıcılık ise: zeka, entelektüel birikimler, eğitim ve diğer etkenlerin biçimlediği bir bütünselliğe ek olarak; tensel ve tinsel uyumun, estetik yargının, zihnin sınırsız gücünün yansımaları; nesnellik - görsellik kazanan sonuçlan gibi algılanıyor.

Ill ABSTRACT Man, who is the only dominant of the world, had his dominating facility with his creative qualification on the process-from the day he was created up to date. His artistry and scientific creativity game him this position. Man aimed to develop these qualifications with educational programmes which he has by birth the perception of art, education and man's creative qualifications is evaluated differently in different societies. This diverces the sensation of art education. With different the oritical approaches. Art must be understood as a way of felling man's himself, manifesting himself and having a balance with his envirorment. And art is also to loog for different ways to bring up his creative qualitifications. On one hand art education is a research of the young to adopt to family to school, and to society. On the other hand it aims to develop their original and creative personalities. It can be named the effort of the creative mental power brings forth all the sides of man's development. Understanding which says creativity is related with intelligence and heritage, began to change with the new opinions which brought up in time. High intelligence, have brought up creative ideas and this has been documented with lots of models.IV ;~' The idea wich claims that creativity reflects a developable chain of qualification and intelligence has been dicussed by the physologists, educationalists. In the and, Guilford theory, related with `creativity can be developed` are accepted by a large group ofouthorities. Training philosophies, schools, teachers, students and the places where the training process takes place, are the elements of the creativity fact. Man's producing talent at a high level which relies on repitation is called `qualification` where as creativity is a whole ness which is formed by intelligence, training and these it is a physical and mental harmony and also esthetic decission and the reflection of unlimited power of the mind. Creativity has been understood the result of all those above which have objectivity and visuality.