Koroner arter hastalığı gelişen tip II diabetes mellitus hastalarında serum adiponektin ve lipoprotein(a) seviyeleri

Abstract

ÖZET Bu çalışmada serum adiponektin ve lipoprotein(a) [Lp(a)] düzeyinin koroner arter hastalığı (KAH) gelişen tip II diabetes mellitus (DM) ve koroner arter hastalığı gelişmeyen tip II diabetes mellitustaki serum derişimleri belirlendi. Bu amaçla diabeti olan ve koroner anjiografi yapılan kişiler değerlendirmeye alındı. Hastalardan, anjiografi sonrasında diabeti olan ve KAH tanısı kesinleşen 40 hasta çalışma grubunu oluşturdu. Kontrol grubunu ise diabeti olan ancak koroner anjiografi sonucu negatif olan 40 hasta oluşturdu. Hastaların boy ve kilo ölçümü yapılarak her hasta için beden kitle indeksi (BKİ) hesaplandı. Her hasta ve kontrol olgusu için sigara ve alkol kullanımı, yaşadığı ortam, medeni durumu ve çocuk sayısı, DM ve Hipertansiyon (HT) olup olmadığı ve bunların süreleri, tıkayıcı damar hastalığı (KAH, Serebro Vaskuler Hastalık (SVH), emboli vb.) geçirip geçirmediği, kronik başka hastalığı olup olmadığı sorgulandı. Hastalardan kan örnekleri 12 saat açlık sonrası sabah anjiografiye girmeden önce alındı. Açlık kan örneklerinde serum lipidleri [Trigliserit (Tg), total kolesterol (Kol), Yüksek Dansiteli Lipoprotein (HDL-Kol), Düşük Dansiteli Lipoprotein (LDL-Kol), Çok Düşük Dansiteli Lipoprotein (VLDL-Kol) ], glukoz, glikolize hemoglobin (HbAıC) ve insülin düzeylerine bakıldı. Eş zamanlı olarak alman ve santrifüj edildikten sonra -20 °C'de saklanan serum örneklerinde Enzyme-Linked Immunosorbent Assay (ELİSA) yöntemiyle adiponektin ve Lp(a) düzeyleri ölçüldü. Elde edilen veriler 'İki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi','Mann- Whitney U' testi, 'korelasyon analiz'i ve 'Khi kare testi' uygulanarak değerlendirildi. Her iki gruptaki bireyler karşılaştırıldığında serum adiponektin ve lipoprotein(a) arasındaki fark önemli bulundu (p<0.05). Serum adiponektin ve lipoprotein(a) düzeyleri ile BKİ yönünden gruplar arasında anlamlı fark gözlenmedi (p>0,05). ııSerum lipid derişimlerinde (Tg, HDL-Kol, LDL-Kol, total Kol, VLDL- Kol) gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı (p>0,05). Serum adiponektin derişimi ile serum Lp(a) derişimi arasında (r=-0.27) negatif yönlü bir ilişki, serum adiponektin derişimi ile serum HDL-Kol derişimi arasında pozitif bir ilişki bulundu (r=0.30). Çalışma grubunda yaş ile serum adiponektin ve Lp(a) düzeyi arasında ilişki katsayısı önemsizdi (p>0.05). Kontrol grubunda yaş ile serum adiponektin düzeyi arasında pozitif ilişki bulundu (r=0,38). Kontrol grubunda yaş ile Lp(a) arasında bulunan ilişki önemsizdi (p>0,05). Her iki grupta DM süresi ile serum adiponektin ve Lp(a) düzeyleri arasında bulunan (+) yönlü ilişki katsayısı önemsizdi (p>0,05). Kadın ve erkek cinsiyeti açısından serum adiponektin ve Lp(a) derişimleri arasındaki fark istatistiksel olarak önemsizdi (p>0,05). Her iki gruptaki HT'si olan bireyler serum adiponektin ve Lp(a) derişimleri yönünden karşılaştırıldığında aralarındaki fark istatistiksel olarak önemli bulundu (p<0.05). Bu bulgulara göre tip II diabetes mellituslu hastalarda koroner arter hastalığı gelişenlerde serum adiponektin düzeyi istatatiksel olarak anlamlı şekilde düşük, serum Lp(a) düzeyi ise yüksek bulundu. Ayrıca serum adiponektin ve Lp(a) düzeyleri arasında istatistiki olarak negatif bir ilişki bulundu (r=-0.27). Bu nedenle KAH gelişmiş tip II DM hastalarında bu iki parametrenin tam ve takip bakımından kullamlabileceğini düşünmekteyiz. Bu konudaki çalışmalar henüz çok yetersiz olmakla beraber bu konuda daha geniş olgu serilerinde ve çok sayıda araştırmaya gerek olduğu düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: Tip II Diabetes Mellitus, Koroner Arter Hastalığı, Adiponektin, Lipoprotein(a) Bu çalışma Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından desteklenmiştir (Proje No: T 261). iii

SUMMARY In this study blood seram levels of adiponectin and lipoprotein (a) have been determined among type II diabetes mellitus patients with and without coronary artery disease. With this aim, individuals with DM and who have been carried out angiography were evaluated. Diabetes Mellitus patients who have absolute diagnosis for cardio vascular disease after coronary angiography constituted test group of study. Diabetes mellitus patients with negative coroner angiography constituted control group. Body mass index was determined for individuals by weighing and measuring length. Each patient and control individuals were asked for smoking, drinking and environmental situations, marriage status, and number of children, DM, HT, coronary artery disease, cerebral vascular disease and other chronic diseases. Blood samples were taken before coronary angiography following 12 hours fasting. Lipids (Triglyceride, total cholesterol, HDL-C, LDL-C, and VLDL-C), glucose HbAiC and insulin levels were measured in fasting blood serum samples. Adiponectin and Lp(a) levels were measured by ELİSA method in serum samples taken synchronize and kept in -20 C° after centrifuging. Data was evaluated using Man Witney U test, Khi-square test, correlation analysis and importance test between two means. As compared individuals in two groups, the difference between adiponectin and lipoprotein (a) levels was found to be important (p<0.05). There was no difference between groups from the point of adiponectin, lipoprotein (a) levels and body mass index (p>0.05). As compared two groups for serum lipids (Triglyceride, total cholesterol, HDL-C, LDL-C, and VLDL-C), there no statistically difference was found (p>0.05). Negative correlation between adiponectin and lipoprotein (a) levels and positive correlation between adiponectin and HDL-C was determined. IVIn test group the correlation coefficient between adiponectin and lipoprotein(a) and age was not important (p>0.005). In control group positive correlation was found between lipoprotein(a) and age(r=038). In control group the relationship between age and lipoprotein(a) was not important (p>0.05). All in two groups, positive correlation coefficient between adiponectin, lipoprotein(a) levels and DM period was not important. The adiponectin and lipoprotein(a) levels' difference between genders was not statistically important (p>0.05). In each group, as individuals with HT compared, the difference between adiponectin and lipoprotein(a) was found to be statistically important (p<0.05). As to these data DM patients with coronary artery disease the serum levels of adiponectin found to be statistically low, and serum level of lipoprotein(a) found to be high. And also there was a statistically negative correlation between adiponectin and lipoprotein(a) (r=-0.27). We think that these two parameters may be used for diagnosis and control of coronary artery disease development in DM patients. Studies about this subject are not sufficient yet and we think that more studies must be carried out with large number of series about parameters which we studied on. Key Words: Type II diabetes mellitus, Coronary Artery Disease, Adiponectin, Lipoprotein(a) This study was supported by Cumhuriyet University Scientific Research Projects Committee (Grant No: T 261)