15. Yy. İznik çinileri ve 16. yy. mavi-beyaz İznik çinilerinin Türk seramik sanatına etkisi

Abstract

Geleneksel sanatlar, çağdaş bir anlatım dili ile birçok alanda kendine yer bulmaktadır. Sanatçılar kendi üslupları ile günümüzde yeni ve eskinin bir arada olduğu bir kimlik yaratmakta ve bu çağdaş kültürel kimliği sanat eserleri ile dünyaya tanıtmaktadır. Ülkemizin ve Anadolu topraklarının üzerinde yeşermiş ve günümüze kadar ulaşmayı başarmış bu önemli değerlerden biri Selçuklularla başlayan çini sanatının kendisidir. Selçuklularla başlayan ve Beylikler döneminden sonra Osmanlı'da altın çağına ulaşan bu sanatın tarihçesine bakarken, dünyayı kendine hayran bırakan Çin porselenlerinin bu sanata etkisi gözden kaçmamaktadır. Çin porselenlerinin mavi-beyaz dönemi, Osmanlı da çini üretimlerine ve gelişimine değerli bir kaynak olarak katkı sağlamıştır. İznik mavi-beyaz çini üretiminin motiflerinde de bu etki görülmüştür. Zaman içerisinde nakkaşlar tarafından desenler özgün bir şekilde tasarlanmış ve Osmanlı'nın en kıymetli sanatlarından biri olarak çini çok farklı boyutlara ulaşmıştır. Bu süreçte, porselene yakın silis içerikli düşük derecede parlaklığa ulaşabilen bir bünye arayışına girilmiş ve çok dayanıklı bünyeler elde edilmiştir. 16. yüzyıl mavi-beyaz üslupta üretilen İznik çinileri, göz alıcılıkları ile Doğu ve Batı sanatında, sanat tarihinde ve günümüz dünya müzelerinde kendine kıymetli bir yer edinmiştir. Ülkemiz seramik sanatçıları ve tasarımcıları, zengin kültürel miraslarımızdan biri olan çini sanatını esin kaynağı olarak görmüş, özgün biçimde kendi üsluplarıyla eserlerinde yeniden yorumlamışlardır. Sağlam kökleriyle bağ kuran bu sanat eserleri ve tasarımlar geçmişi günümüze ve yarına taşımaya, önemli çağdaş sanat merkezleri, vitrin ve kataloglarda ki yerini almaya devam etmektedir. Anahtar Kelimeler: Çini, Seramik, Porselen, Çağdaş Sanat, Mavi-Beyaz Dönem.

Traditional art can be seen in many fields with the help of contemporary expression. Performers create new identities which is contained both traditional and contemporary forms of art with their own style and they introduce the contemporary identities via their works of art. One of the most important works of art that is tile can be firstly seen in Anatolia and it has succeed to reach today's world. When we examine the history of the tile which can be fisrtly seen in Seljuq Dynasty and has its best times in the Ottoman Empire, it can be noticed the effect of Chinees porcelain which is adored by the whole World. The blue-white period of the tile art has contibuted to the production and development of the tile in the Ottoman Empire. The effect of it has been seen in the motif in the production of blue-white tiles. Desings has been designed in a unique way by the miniature artists and it could be counted as one of the most important works of art in the Ottoman Empire. During this process, there was a search for a structure which can be reached minimum rate of shine and close to the porcalein which contains silica. As a consequence of it, durable structures were found. The blue-white tiles of iznik in 16th century have an important place in the both contemporary art world museums and the history of art throughout the West and the East.Performers and designers of ceramics in our country have believed that the art of tile which has a rich cultural heritage is a source of inspiration for themselves and interpreted them with their own styles in their works. These important works of art and designs have continued to have a place in catalogues and showcases and it bounds the past and the present. Key Words: Tile, Ceramic, Porcelain, Contemporary Art, Blue-White Period