Örenlice-Eskiköy (Sivas) yöresinin stratigrafik ve tektonik özellikleri

Abstract

DZ: Bu çalışma, İç Anadolu'nun doğu kesiminde yeralan Sivas ilinin 50 km. güneyindeki Tener Dağlarının da bir kısmını kapsa yan alanın stratigrafik ve tektonik özelliklerini aydınlatmayı amaçlar (Şekil 1). İnceleme alanı, Anatolidlerle Toridlerin doğuya doğru dara lan tektonik kuşağı içerisine girmektedir (Şekil 2). Bölgedeki kaya birimleri heriki kuşağa özgü özelliklere sahiptir. Bu özel likleri nedeniyle, gerek stratigrafik ve gerekse tektonik özel likleri bakımından ilginç konuma sahip çalışma alanı içerisinde, Mesozoyik ve Senozayik üst sistemlerine ait kaya birimleri yüzey- lemektedir. Çalışma alanında yüzeyleyen kaya birimleri allokton ve o- tokton konumlu olmak üzere genelde iki kısma ayrılarak incelen miştir (Ek 1-a ve 2). Allokton birimleri ve bölgenin temelini oluşturan Güneş ofi- yoliti (Gof), oldukça geniş bir yayılıma sahiptir. Bu ofiyolit topluluğu Jura-Alt Hretase yaşlı Çataldağ kireçtaşı (OKç) ve rad- yolarit gibi sedimanter bileşenlerin yanı sıra lerzolit, amfibo- lit, harzburgit ve bunların bozuşma ürünü olan serpantinitlerden oluşan ofiyolitik bileşenleri kapsamaktadır. Bölgede allokton ko numlu olarak Maestrihtiyen yaşlı Tecer kireçtaşı (Ht) ve Paleosen yaşlı Gürlevik kireçtaşı (Tg) tektonik dakanakla (Tecer şariyajı I ve II) diğer birimleri üzerlemektedir. İnceleme alanında otokton konumlu birimler, Anadolu fazın dan etkilenmiş olan temel üzerinde uyumsuz olarak bulunan ve ofi yolitik kayaçlardan türemiş çok ince taneli kumtaşı, silttaşı, şeyi ve çamurtaşı ardalanması ile temsil edilen Eosen yaşlı Bozbel formasyonu(Tb) ile başlamaktadır. Bunun üzerine, açılı uyumsuz lukla tamamen karasal-lagüner ortama özgü kırmızı-borda renkli ça- kıltaşı, kumtaşı, silttaşı ve jips bantları ile merceklerinden oluşan Oligosen yaşlı Selimiye f ormasyonu(Ts) gelmektedir. Oligo sen yaşlı Selimiye formasyonu, Saviyen fazından etkilenmiştir. Bu nun üzerine uyumsuz Dİarak kısmen karasal Kızılkaya Tepe üyesi(Tkk), kısmen de lagüner ortamda Eskiköy üyesi(Tke) ve son aşamada da volkanik olarak Alibaba Tepe üyesi(Tka) olmak üzere üç üyeden olu-11 şan Miyosen yaşlı Karacaören f Drmaayonu(Tk) gelmektedir. Miyosen ve daha yaşlı formasyonlar, Miyosen sonunda tüm alanda etkili ol muş Rodaniyen fazı ile kıvrımlanmış; bölgede akarsu fasiyesinde çökelmiş Dİan çapraz katmanlı, yatay konumlu, Pliyosen yaşlı Drenlice f ormasyonu(Tö) ve alüvyonlar çökelerek bölge genelde bu günkü şeklini almıştır. Çalışma alanındaki tektonik çatıyı oluşturan kıvrım, şariyaj ve fayların konumundan, bölgenin K15°-2DB ve G10-15D yönlerinde birkuvvet çiftinin etkisinde kaldığı anlaşılmaktadır. Kuvvet çift lerinden güneydekinin daha etkili olduğu, kıvrımların güney kana dının daha dik olması ve şariya jların güneyden kuzeye doğru olma sından anlaşılmaktadır (Ek 3).