Küçükkuyu formasyonunun (Edremit Körfezi güneyi) petrol ana kaya özellikleri ve çökelme koşullarının incelenmesi

Abstract

Edremit Körfezi'nin güneyinde yer alan çalışma alanı 1/25.000 ölçekli Ayvalık J17-b1, b2, b3, b4 paftalarında yer alır ve yaklaşık 250 km2 'lik bir alanı kapsamaktadır. Bu alan Kuzeybatı Anadolu'da, Ege Bölgesi'nde yer alır. Kuzeyde Biga Yarımadası, doğuda Madra Dağı, güneyde Altınova ve batıda Ege Denizi ile sınırlandırılmıştır.Bu çalışmada Edremit Körfezi'nin güneyinde yüzlek veren Alt-Orta Miyosen yaşlı Küçükkuyu Formasyonu'nun yayılımı, stratigrafisi ve ana kaya olabilme özellikleri belirlenmiştir. Çalışma alanında Küçükkuyu Formasyonu'nun ana litolojisini oluşturan şeyller organik maddece zengin olup, ince tabakalı ve laminalıdırlar. Bu düzeyler genel olarak yeşilimsi gri-kahverengimsi gri olarak gözlenmesine karşın organik maddece zengin düzeylerde koyu gri-siyah olarak izlenmektedir.Küçükkuyu Formasyonu'nun Edremit Körfezi Güneyindeki yüzeylemelerinden derlenen şeyl örneklerinden organik jeokimyasal analizler yapılmıştır. Rock Eval Piroliz Analizi sonucu Toplam Organik Karbon (TOC) değerleri % 0,57-3,1 arasında olup, formasyon iyi bir ana kayayı temsil eder. HI değerleri 712 mg HC/g TOC değerlerine kadar ulaşmaktadır. Kerojen tipi olarak II. Tip kerojen hakimdir. Bu da formasyonun daha çok petrol, az oranda da gaz türetebileceğini gösterir. Tmax (0C) değerleri 423- 442 arasında değişkenlik sunmakta olup, genel ortalama katajenez evreyi işaret etmektedir. Vitrinit yansıma (Ro, %) değeri ölçülebilen sadece 1 örnek olgunlaşma başlangıcını gösterir. Gaz kromatogramlarından elde edilen Pristane/ Phytane (Pr/ Ph) oranlarına göre 5 örnekten 3'ü oksik ortamı (Pr/Ph oranı >1), 2'si de anoksik ortamı (Pr/Ph oranı 1<) gösterir. Karbon Tercih İndeksi (CPI) 0,95-3,96 değerleri arasında, organik maddenin erken olgun ve yer yer olgunlaşmamış olduğunu göstermektedir. Genel anlamda Küçükkuyu Formasyonu içerisinde organik maddece zengin kesimler anoksik çökelme koşullarında ve gölsel bir ortamda çökelmişlerdir.

The study area is located in the southern part of Edremit Gulf. This area is replace in AYVALIK J17-b1, b2, b3, b4 section of the 1/25000 scaled map. The study area formed around 250 km2 that comprised southern of Edremit Gulf, NW Anatolia. It?s limited in the north-side Kazdağ mountain range, northern of Biga Peninsula, in the south-side Altınova, in the west side Aegean Sea, in the east-side Madra Mountain.In this study, Küçükkuyu Formation which has widespread outcrops in the southern of Edremit Gulf is investigated stratigraphical and source rocks features. Küçükkuyu Formation is composed predominantly of bituminous shales and carbonaceous siltstones that intercalate with mudstones and sandstones. Shales are observed dark-grey and black colored in organic matter-rich levels.Result of the Organic geochemical analysis collected from organic matter-rich levels, Rock-Eval Pyrolysis TOC values are between 0,57-3,1%, HI values extent 712 mgHC/gTOC, Tmax (0C) values are between 423-442 0C. Analysis results are generally beginning of the katagenesis and predominantly type II organic matter. Over the 0,5% TOC values indicate petroleum potential.Gas Chromatography Analysis for 5 samples indicate that Pr/Ph ratio are between 0,6-1,58. For 3 samples ratio indicate oxic (Pr/Ph>1), 2 samples indicate anoxic subsidence conditions (Pr/Ph<1). CPI values range from 0,95 to 3,96 and falls on and off inmature area. For vitrinit reflection, there aren?t value detected except 1 sample that indicate marginal mature of organic matter. Eventually, source rock falls within or slightly towards to immature area of the oil window and generally anoxic-lake environment conditions.