Şizofreni hastalarında ihtiyaç analizi

Abstract

Amaç Hastaların kurum dışına çıkarılma süreci, şizofrenide hasta ihtiyaçlarının değerlendirilmesini oldukça önemli bir hale getirmiştir. Gerçekleştirdiğimiz bu çalışmada birincil amacımız; Şizofreni hastalarının ihtiyaçlarını tanımlamak, bu ihtiyaçların hasta ve bakımverenler tarafından değerlendirilirken ne gibi farklılıklar gösterdiklerini belirlemekti.Bu ihtiyaçların ne kadarının karşılanıp ne kadarının karşılanmadığını değerlendirip, aile ve yerel yönetimlerin bu alandaki rolünü aydınlatmaktı.İkincil amacımız; bu ihtiyaçlar ile sosyo-demografik veriler ve klinik belirtiler arasında bağlantılar kurarak, ihtiyaçların kestirimini, öngörüsünü yapabilmekti. Materyal Method Çalışmamız DSM-IV- TR? ye göre şizofreni tanısı olan, düzelme sürecindeki hastaları içeriyordu. Çalışmamız, Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi psikoz polikliniği, Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi psikiyatri polikliniği ve Manisa Toplum Ruh Sağlığı Merkezinden, 94 hasta ve birincil bakıcı konumundaki 94 hasta yakınıyla yürütüldü.Hasta yakınlarına Algılanan Aile Yükü Ölçeği (AAYÖ) uygulandı.Camberwell İhtiyaçları Değerlendirme Ölçeği hem hasta hem de hasta yakınlarına uygulandı. Ayrıca hastalara Pozitif ve Negatif Belirtiler Ölçeği (PNBÖ), Bireysel ve Sosyal Performans Ölçeği (BSPÖ), Calgary Şizofrenide Depresyon Ölçeği (CŞDÖ), Şizofreni Hastaları için Yaşam Niteliği Ölçeği (ŞHYNÖ) ve Sosyodemografik veri formu uygulandı.Toplam ve karşılanmamış ihtiyaç sayıları ile sosyodemografik ve klinik değişkenler arasındaki ilişki için aşamalı doğrusal regresyon analizi; her bir ihtiyaç alanı ile, sosyodemografik ve klinik değişkenler arasındaki ilişki için lojistik regresyon analizi uygulandı.Bulgular Hasta ve bakımverenlerin belirlediği ihtiyaç sayısı benzerlik göstermekteydi. Hastaların belirlediği ortalama ihtiyaç sayısı 6,22±2,38, bakımverenlerin ise 6,29±2,32?di.Bu farklılık, istatistiksel açıdan anlamlı değildi(p> 0,05).Bununla birlikte hastaların belirlediği karşılanmamış ihtiyaç sayısı, 2,02±1,86; bakımverenlerin ise 1,63±1,89?du.Bu farklılıksa, istatistiksel açıdan anlamlıydı. (p< 0,0001).Çalışmamızda hastaların en sık belirlediği ihtiyaç alanları??Psikotik belirtiler, ev işleri ile ilgili beceriler, ilişkiler, günlük aktivite-uğraşı-iş, psikolojik sorunlar?? olarak belirlendi.En sık belirlenen ihtiyaç alanları açısından bakımverenlerle hastaların görüşleri benzerlik göstermekteydi.Sosyal ve kişilerarası ilişkilerle ilgili ihtiyaç alanları, karşılanmayan ihtiyaçların en yoğun olduğu alanlardı.İhtiyaç alanlarının büyük bir kısmında, hastalar resmi kurumlardan daha fazla yardım almaktaydı.Sosyal ilişkilerle ilgili alanlarda ise ailelerin de ciddi bir desteği sözkonusuydu.Regresyon analizinde yaşam alanı ve cinsiyet kontrol değişkenleri ile, Calgary depresyon,PANSS-pozitif belirtiler, Aile yükü ölçekleri hastaların algıladığı ihtiyaçları belirleme de varyansın %45?ini öngörebildi.Hastaların belirlediği karşılanmayan ihtiyaçlarıysa Aile Yükü ve PANSS-genel psikopatoloji ölçekleri öngörebildi.Karşılanmayan ihtiyaçlarda varyansın%23?ü açıklanabildi.Sonuç Ruh Sağlığı Hizmetleri, bazı alanlarda ihtiyaçları karşılamakta başarılı, bazı alanlarda ise başarısız görünmekteydi.Aileler ve Ruh Sağlığı hizmetleri arasındaki işbirliği güçlendirilerek, hastaların ihtiyaç durumu doğru bir şekilde analiz edilebilirse, hastaların karşılanmayan ihtiyaçları da en aza inecektir. Hastaların ihtiyaç durumunun belirlenmesi hem klinik değerlendirmenin önemli bir tamamlayıcısı olmakta hem de toplum ruh sağlığı hizmetlerinin planlanmasına katkı sağlamaktadır.Anahtar kelimeler: Şizofreni, ihtiyaç analizi, toplum ruh sağlığı hizmetleri, bakımveren yükü, yordayıcı

Background Deinstitutionalization of people with schizophrenia increases the importance of evaluating their needs. This study set out to identify the most common needs of people with schizophrenia analyze how those needs differ when evaluated by staff or by patients, describe the kind of help patients receive from relatives and communuity mental health services, and find out the sociodemographic and clinical variables that correlate with having needs and unmet needs.Material Methods The present study included 94 patients diagnosed with schizophrenia according to DSM-IV-TR criteria and 94 of their primary caregivers.Those patients in remission were followed-up at the psychiatric outpatient clinics of Celal Bayar University Medical School, and Manisa Mental Health and Disorders Hospital, and Manisa Community Mental Health Center.Both patients and primary caregivers were evaluated with the Camberwell Assessment of Need (questionnaire was used to obtain and report quantitative information on needs) Additionally patients were evaluated with Socio-demographical Data Form, Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS), Calgary Depression Rating Scale (CDRS), Personal and Social Performance Scale (PSP), Quality of Life Scale for - schizophrenic patients. (QLS).Also primary caregivers were evaluated by Perceived Family Burden Scale (PFBS). Stepwise Multipl Linear Regression analysis was used to identify correlations between needs with sociodemographic and clinical variables.Results Needs that were detected by patients and staff were similarly. Mean number of needs as rated by patients was 6,22±2,38 and staff 6.29± 2,32 (p >0.05). However, Mean number of unmet needs was greater when assessed by patients than by staff: 2,04±1,86 versus 1.63±1,89 (p <0.001).This difference was statistically significant. The most frequently detected needs by patients involved psychotic symptoms, house upkeep,intimate relations, pshlogical stressors .This situation is similarly for caregivers The need areas concerning social and interpersonal functioning demonstrated the highest proportion of unmet to total needs. In a majority of need areas the patients received more help from services than from relatives, but in the areas of social relations the informal network provided substantial help.In a stepwise linear regression model `?Living Area, gender?? as a control variable, `?Calgary depression scale, family burden scale and PANSS positive symptoms?? as a predictor variable were significant predictors of the need status, explaining 45% of the variance in total needs perceived by patient. `?Family burden scale and PANSS general psychopathology were the only predictors that was explaining 23% of the variance in unmet needs perceived by patients.Conclusıons It is concluded that the mental health system fails to detect and alleviate needs in several areas of major importance to schizophrenic patients. Enhanced collaboration between the care system and the informal network to systematically analyze the need profile of the patients seems necessary to minimise the unmet needs. Need assessment is complementary to clinical evaluation in schizophrenia also planning community mental health services.Key words: Schizophrenia, needs assessment, community mental health care, burden of care, prediction