Hızri`nin Ab-ı Hayat mesnevisi (inceleme-metin)

Abstract

Âb-ı Hayât, XVI. Yüzyıl Osmanlı şairlerinden olan Amasya'lı Hızrî'nin 2318 beyitlik bir mesnevisidir. Bu tezde, nasihat-nâme olan Âb-ı Hayât, iki yazma nüshasının farkları belirtilerek transkripsiyon sistemiyle verilmiştir, bir giriş ve üç bölüm vardır. Giriş bölümünde, nasihat-nâme türü; birinci bölümde, Hızrî'nin hayatı, edebi kişiliği, eserin şekil özellikleri, dil ve üslûbu; ikinci bölümde, Âb-ı Hayât'ın bölümlerine göre özeti; üçüncü bölümde ise, transkripsiyon sistemi, metin ( Besmele, giriş, Allah'ın birliği ve O'na yalvarış, Hazret-i Peygamber, Dört Halife, Kanunî Sultan Süleyman, Şehzade Mustafa ve İbrahim Paşa'ya övgüler, dünyanın geçiciliği, mal ve mülkün ölüme çare olmayışı, gururun kötülüğü, alçakgönüllülüğün, ilmi sevmenin, nasihat dinlemenin, içkiden ve fitneden kaçınmanın gereği ve dua) bulunmaktadır. Bunlardan sonra da yazmalardan örnek sayfalar, sonuç, bibliyografya ve indeks yer almaktadır.

Âb-ı Hayât is mesnevi of Hızrî. Hızrî was one of the sixteenth century of Ottoman poets and he was from Amasya. His mesnevi is composed of 2318 distichs. In this thesis, Âb-ı Hayât which is a advicebook is transliterated by stating the differents of two original copies of a paper and there are introduction part and three chapters. In inroduction section, there exists type of advice, book; in first chapter, life of Hızrî, his literatural personality, form specialities of Âb-ı Hayât, its language and method; in second chapter, there exists summary of Âb-ı Hayât according to its chapters; in third chapter, there exists system of transliteration text composed of Besmele, introduction section; the oneness of God; pleading to God; praising to Prophet Mohammad, the First Four Caliphs, Kanunî Sultan Süleyman, Shahzadah Mustafa, Ibrahim Pasha; transitoriness of world and property, not to be solution of property to death, badness of over-confident; necessary of submissiveness, love of science, obeying to advices, refraing from intoxicating liqours and templations; in the end praying. Moreover, there exists instance pages of original copies of a paper, a bibliography and index.