395 numaralı Manisa Şer`iyye Sicili`nin transkripsiyon ve değerlendirmesi: 1321?1323/1903?1905

Abstract

Osmanlı hukuku ``Şer'î nâslara ve ülu'l-emr'' denilen devlet başkanının şeriata aykırı olmayacak şekilde çıkardığı kanunlara dayanır. Şer'iyye sicillerinde de hem Şer'î hem de örfi hukukun uygulamalarını görmek mümkündür. Siciller, Şer''î mahkemelerde kadılar tarafından tarih sırası ile tutulurdu. Bu kayıtlar içerisinde ilâm, hüccet, mürâsele gibi belgeler yanında devlet merkezinden gönderilen fermanlar, hükümler, emirler ve tebligatlar yer alırdı.Şer'iyye sicillerindeki kayıtlar hakların güvence altına alınmasının teminatıdır ve bu kayıtlar yerel tarihçilik açısından çok önemlidir. Şer'iyye sicillerinden yola çıkarak şehir tarihî ile ilgili pek çok mesele çözüme kavuşturulabilmiştir. Şer'iyye sicilleri, söz konusu dönemin askerî, siyasî, ekonomik, sosyal, kültürel ve hukukî durumunu yansıtır. Şer'iyye sicilleri, dönemi anlamamız için tarihî kaynakların en önemlilerinden biridir.Bu çalışmada, ?395 Numaralı Manisa Şer'iyye Sicil Defteri? incelenmiştir. Defter Manisa'ya bağlı Kula kazasına aittir. Kula kazasına ait ayrı sicil kataloğu bulunmadığından bu kazanın sicilleri Manisa şer'iyye sicilleri içerisinde yer almıştır. Osmanlının son dönemlerinde şer'iyye defterleri dava konusuna göre tutulmuştur. İncelediğimiz bu defter de Kula kazasına ait vekâlet defteri olarak tutulmuştur. Çalışmamız, giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Kula kazasının coğrafi ve tarihî durumu ele alınmaktadır. Birinci bölümde Osmanlı hukuku ve mahkemeleri hakkında genel bilgi verilmiştir. İkinci bölümde sicil defterinin transkribi, üçüncüsünde belge özetleri, dördüncü bölümde sicilin genel değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışma bir sonuç ve kaynakça ile son bulmaktadır.

The Ottoman Justice System based on laws known as ?Şer??înaslar? and Ulul-Emr? put into effect by the head of the state which is not against the sharia. It is possible to see the implementations of the ?seri? and ?orfi? laws on ?seriyye Sicils?. The siciller(sicils) were recorded by the muslim judges?kadi? in chronological order. Not only did these records include such documents called ?ilâm, hüccet, mürasele? together with these they include ?ferman, hükümler, emir and tebligat? which were sent by the head of the state as well.The records on ?seriyye sicils? are guarantee of securing the rights and these records are significant in terms of local historiography. Many issues have been resolved pertinent to the history of the cities based on the ?seriyye Sicils?. These ?sicils? reflect military, political, economic, social, cultural, as well as the legal status of the period. They are one of the crucial historical resources in order to comprehend the events taking place specific period of time.In this study, ?395 Numaralı Manisa Şer?iyye Sicil Defteri? has been examined. The ?defter? is belong to Kula, which is a town connected to Manisa. The ?sicils? of this town are involved in ?Manisa Şer?iyye Sicils? since it does not has own separate records. The ?seriyye Defters? were recorded according to matter in dispute on the last period of the Ottomans. The ?defter?, which we examine, were recorded (held) as a ?vekalet defter? belong to Kula. This study consists of introduction and four main sections. In the introduction, the geographical position and historical situation of the Kula are discussed. Afterwards, the first section is covered by the general and basic information regarding to the Ottoman Justice System and Courts. The transcribed of the ?sicil defters? are found at the second section, the summarizes of the documents are mentioned at the third section, and general assessment of the ?sicil? is made at the fourth section. This study culminates with the conclusion and bibliography.