XIX. yüzyılın sonları XX. yüzyılın başlarında Sinop Hapishanesi

Abstract

İnsanın doğasında var olan suç işleme potansiyeli, insanlık tarihi boyunca farklı olaylarda kendisini göstermiş ve toplumun sıradışı yönlerini yansıtması açısından her bilim dalı için ayrı bir önemi haiz olmuştur. Suç işlemekten hüküm giyen mahkumlar; yaptıkları hatanın bedelini dönemin şartlarına göre çeşitli cezalarla çekmiş; idareciler tarafından suçluların cezasını çekmesi ve en önemlisi pişman olması için yaptrımlar uygulanmıştır. İlkçağlarda suçlu cezasını bir mağarada ya da bir ağaca zincirlenerek çekerken, sonraki dönemlerde mahbes dediğimiz kavramdan hapishaneye geçilmiştir. Osmanlı Devleti'nde suçlular hapis cezasına çarptırılıp toplumdan soyutlanmış ve özellikle XIX. Yüzyılda hapishanelerin modernleşmesi için çaba gösterilmiştir. Coğrafi konumu ve yüksek duvarlarla çevrili bir kaleden meydana gelmesi nedeniyle, firar etmenin neredeyse imkansız olduğu Sinop Hapishanesi, kale içinde bulunması, siyasi suçluları ağırlaması, deniz kenarında olması ve mahkumları tarafından yazılan eserlerle meşhur olması yönüyle Osmanlı Devleti'ndeki çoğu hapishaneden farklı bir konumda olmuştur. Bu çalışmada Sinop Hapishanesi'nin XIX. ve XX. yüzyıllardaki durumu, mahkum profili, hapishane çalışanları, restorasyon süreçleri ve hapishane içindeki yaşantı incelenmiştir.

The potential for crime that existented in human nature has shown itself in different events througout human history and has a different importance for each of the disciplines in terms of reflecting the external aspects of the society. Convicted prisoners attracted penalty various fines according to terms of the period, to be the criminals punished and the most important to have no regrets sanctions have been implemented. While quilty attracted penalty in cave or by chaining to a tree at the first era, in the next times to been passed to prison from 'mahbes' concept. Criminals have been punished to prison fines by isolation from society and especially effeorts have been made to the modernization at XIX. century in Ottoman Empire. Due to its geographical location and the occurrence of a high walled fortress, escaped where it is almost impossible to Sinop Prison has separated most of prison in the Ottoman Empire in terms of the presence in the castle, political prisoners and accomodating, the direction is famous for its work, written by being near the sea and prisoners . In this study, the economic situation of Sinop Prison, the prisoners profile, prison employees, it spent the restoration process and the life in prison belonging to XIX. and XX. century was examined.