XIX. yüzyılın ilk yarısında Söke kazasında nüfus ve yerleşim

Abstract

Osmanlı İmparatorluğu XVII. yüzyıldan itibaren özellikle askeri ve mali konularda güç kaybı yaşamaya başlamıştır. Bu süreçte artık tahrir kayıtlarının sağlıklı bilgi vermekten uzak kaynaklar olduğunu fark eden devlet, XIX. yüzyılın ilk yarısında yeni kurulan ordunun asker ve mâlî ihtiyaçlarını karşılamak için ülke genelinde erkek nüfusun ve vergi mükelleflerinin tamamını kapsayan yeni bir bir nüfus sayımı yapılmasına ve bu sayımların defterler aracılığı ile kayıt edilmesine karar vermiştir. Çalışmanın temel kaynakları bu sayımların kayıt edildiği defterlerdir. Bu defterler Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi'nde bulunmakta olup, künyeleri şu şekildedir: NFS.d. 2903, 2906, 2908, 2956, 2957, 2958, 2959, 2960, 40068, 2965 numaralı Söke nüfus defterleri ile D.CRD. d. 39903, 39991, NFS.d. 2965, NFS.d. 3188 numaralı icmal defterlerdir. Bu defterler 1830/31-1840/41 tarihinde Sığla Sancağı'na bağlı olan Söke kazasında yapılmış nüfus sayımlarının bilgilerini içermektedir. Bu tezde, bahsi geçen defterlerdeki bilgiler transkript edilmiş, derlenmiş ve yorumlanmaya çalışılmıştır. Buradan hareketle de XIX. yüzyılın ilk yarısında Söke kazasında ikamet etmekte olan Müslüman ve gayrimüslim nüfusun ihtiva ettiği özellikler ile kaza genelindeki yerleşimleri değerlendirilmiştir. Ayrıca bu çalışmada XIX. yüzyılda Söke'nin idari yapısının durumu ortaya konmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: XIX yüzyıl, Söke'de İdari Yapı, Söke, Sığla, Nüfus, Nüfus Sayımı

Ottoman Empire had started to lose its power as from 17th century especially on the military and financial issues. Within that period, rulers of the state noticed that these tahrir registers were away from giving reliable information; therefore they decided to take a new population census and to record the census via new registers which include all male population of the country for adressing the needs of the new established army and the financial necessities of the state.The primary sources of this study are these registers. These registers are hold in Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi, as follows: NFS.d. 2903, 2906, 2908, 2956, 2957, 2958, 2959, 2960, 40068, 2965 Söke nüfus (population) registers and D.CRD. d. 39903, 39991, NFS.d. 2965, NFS.d. 3188 icmal registers.These registers contain population censuses of Söke kazası of Sığla sancağı which had been made in 1830/31-1840/41. In this study, above mentioned registers were transcribed, compiled and tried to be interpreted. Thus, characters and settlement of muslim and non-muslim population who reside in Söke in the first half of the 19th century is evaluated. Besides, in this study, governing structure of Söke in the 19th century will be introduced.Keywords: 19th Century, governing structure of Söke, Söke, Sığla, Population, Census.