BİST`de işlem gören KOBİ`lerin temerrüt risklerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Amerika?da 2008 yılında başlayıp tüm dünyayı etkisi altına alan küresel krizle birlikte özellikle Avrupa Birliği?ndeki ülkelerde iflas eden firmalar olmuştur. Bu durum hem firma sahipleri hem de kredi verenler açısında firmaların finansal durumlarının doğru tespit edilmesi ve temerrüt olasılıklarının hesaplanması gerektiğini göstermiştir. Finansal olarak çok güçlü olmasalar da ülke ekonomileri için büyük önem arz eden KOBİ?lerin bilhassa faaliyetlerini sürdürmek ve büyümek için finansal kaynak bulmaları gerekmektedir. Banka ve kredi veren diğer kurumlar ise KOBİ?lere vermiş oldukları kredileri geri alamama durumuna karşı sert tedbirler almaktadır. Bu bağlamda büyük ölçekli firmalara oranla KOBİ?lerin temerrüt riskinin ölçülmesi firmayla finansal olarak ilişkisi bulunan tüm taraflar için önemli görünmektedir. Bu çalışmada BİST?de işlem gören ve KOBİ kapsamında yer alan 23 adet firmanın 2004-2010 yıllarına ait günlük kapanış fiyatları ve dönemlik bilançoları dikkate alınarak mali tablo analizleri yapılmıştır. Her firma için 6 yıllık mali tablo değerleri dikkate alınarak öncelikle Koşullu Yükümlülük Analizi kullanılarak temerrüde düşme olasılıkları hesaplanmıştır. Daha sonra söz konusu firmalar için 13 finansal oran değeri hesaplanmış ve panel veri tahmin teknikleri kullanılarak hangi oranların temerrüt olasılığı üzerinde etkisi olduğu belirlenmiştir. Analiz sonucunda cari oranın, stok devir hızının ve toplam borçların toplam varlıklara oranının temerrüt olasılığı üzerinde etkisi olduğu tespit edilmiştir. Kredi verenler, işletme sahipleri ve firmayla finansal ilişkisi bulunan tüm tarafların kullanabileceği bir model oluşturulmaya çalışılmıştır.

Global crisis started at the beginning of 2008 in USA affected nearly all countries in the world and a lot of firms especially in European Union went to bankruptcy. This shows that lenders have to identify financial position of firms and calculate their financial risks. Although SME?s do not have enough financial power, they are vital for country?s economy. SME?s suffer from finding financial resources to continue their activities and improve their capacities. Banks and other lenders take very strict precautions to eliminate the risk of money sick for credit of SME?s. Therefore, evaluating the probability of default of SME?s is more important than that of big firms for not only banks and lenders but also for all parts having financial relation with companies.In this study we took into account 23 companies which trading on BIST and their closing prices and financial statements for each term from 2004 to 2010. At the beginning default probabilities for all companies have been calculated for 6 years by using method of Contingent Claim Analysis. After that, 13 financial ratios widely used in financial statement analysis have been selected and evaluated their effects on probability of firm default by using panel data prediction techniques. As a result of the analysis 3 financial ratios- current ratio, inventory turnover rate and financial debt over total assets- have been identified to have an effect on probability of default of SME?s. Within the scope of this study, an attempt is made a model which can be used from all parts in financial relations with the companies.