Denetim beklenti boşluğu ve Türkiye`de denetim beklenti boşluğu varlığının incelenmesi

Abstract

Bağımsız denetçiler ile denetim hizmetinden yararlananlar arasında, bağımsız denetim mesleğine dair beklenti farklılıkları denetim beklenti boşluğu olarak ifade edilmektedir. Denetim beklenti boşluğu makul boşluk ve performans boşluğundan oluşmaktadır. Makul boşluk kavramı, denetim hizmetinden yararlananların denetçilerden başarmalarını bekledikleri ile makul olarak denetçilerin başarabilecekleri arasındaki farklılığı ifade etmektedir. Performans boşluğu, toplumun denetçiden başarmalarını beklediği makul beklentiler ile denetçilerin başarmaktan algıladıkları arasındaki farklılığı ifade eder. Bu çalışmada, Türkiye?de bağımsız denetçiler ile denetim hizmetinden yararlananlar arasında denetim beklenti boşluğunun oluşup oluşmadığı incelenmiştir. Denetim beklenti boşluğunun oluşması durumunda, bağımsız denetim eğitiminin ve tecrübenin makul boşluğu azaltıcı unsurlar olup olmadığı araştırılmıştır. Denetim beklenti boşluğunu analiz etmek için, bankacılar ve yatırım analistleri denetim hizmetinden birincil düzeyde yararlanan guruplar olarak belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, Türkiye?de bağımsız denetçiler ile denetim hizmetinden yararlananlar arasında makul boşluğun ve performans boşluğunun oluştuğu tespit edilmiştir. Bağımsız denetim eğitiminin ve tecrübe düzeyinin belli alanlarda makul boşluğu ve denetim beklenti boşluğunu azalttığı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Denetim Beklenti Boşluğu, Makul Boşluk, Performans Boşluğu, Bağımsız Denetim, Bağımsız Denetçi.

The expectation differences about independent audit profession between auditors and beneficiaries of the audit services are defined as audit expectation gap. Audit expectation gap consists of reasonableness and performance gap. Reasonableness gap is a gap between what beneficiaries of the audit expects auditors to achieve and what they can be reasonably expected to accomplish. Performance gap is a gap between what beneficiaries of the audit can reasonably expect auditors to accomplish and what they are perceived to achieve. In this study, the existence of audit expectation gap in Turkey between auditors and beneficiaries of the audit services is investigated. Upon the determination of the presence of audit expectation gap, investigation of whether independent audit education and experience are factors to reduce the reasonableness gap is made. Bankers and investment analysts are defined as the primary user groups of audit services to analyze the existence of audit expectation gap. According to the results of the study, the existence of the audit expectation gap, types of gap and the areas in which the gap occurs are determined. As a result, the study found out that independent audit education and experience are two factors that in some certain areas significantly reduced reasonableness gap and audit expectation gap.Keywords: Audit Expectation Gap, Reasonableness Gap, Performance Gap, Independent Auditing, Independent Auditor.