Sosyal güvenlik hizmeti kapsamında muvazaalı boşanmalar sorunu: Zonguldak ili örneği

Abstract

Muvazaalı boşanmaların temelini evli kız çocuklarının gerçek iradelerini gizleyerek vefat etmiş babaları üzerinden gelir ve aylık almaya hak kazanmak amacıyla eşlerinden resmi olarak boşandıkları halde boşandıkları eşleriyle fiilen birlikte yaşamaya devam etmeleri oluşturmaktadır. Muvazaalı boşanmalar ciddi sosyal güvenlik açıklarına neden olması sebebiyle 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile yasaklanmıştır.Bu çalışmanın temel amacı sosyal güvenlikte hak istismarlarına bir örnek olarak Zonguldak ilinde meydana gelen muvazaalı boşanma vakalarının temel nedenlerinin neler olduğu belirlemek ve bu nedenlerin önem sıralamasını yapmaktır. Bu amaçla kamu idarelerinde çalışan ve muvazaalı boşanma vakalarının herhangi bir aşamasında konuya müdahil olan uzman kişilere yüz yüze anket çalışması yapılmış, verilerin analizi ile elde edilen sonuçlar ortaya konulmuş ve muvazaalı boşanmalara ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır. Verilerin analizinde çok kriterli karar verme tekniklerinden biri olan, Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemi kullanılmış ve muvazaalı boşanmalara neden olan 3 ana faktör altında toplam 12 alt faktör birbiriyle karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlar ışığında Zonguldak ilinde muvazaalı boşanmalara neden olan en önemli faktörün ekonomik faktörler olduğu belirlenmiş, bunu hukuki ve toplumsal faktörlerin takip ettiği ortaya konmuştur.

Collusive divorces are based upon the fact that the married daughters of deceased fathers got officially divorced from their husbands to obtain an income and salary over their fathers by hiding their real wills, though they continue to live with their husbands. Since such divorces cause serious social security flaws, they are prohibited by Social Security and General Health Insurance Law (Law No. 5510). The main purpose of this study is to determine the basic reasons of collusive divorce cases in Zonguldak as an example to abuse of rights in social security service procurements and to list those reasons according to their importance. For this purpose, a face-to-face survey was performed to experts who work for public institutions and have been involved in any phase of collusive divorce cases and the results obtained from the analysis of the data acquired are revealed evaluations as well as evaluations were done on collusive divorces. Analytical Hierarchy Process, one of the multi-criteria decision techniques, was used to analyse the data obtained and 12 sub-factors under the 3 main factors causing collusive divorces were analysed by comparing those sub-factors to each other. It was determined that the most important factor causing collusive divorces is economic factors followed by legal and social factors.