Bazı meyve türlerinde aşılı kök çelikleri ile fidan üretim olanakları

Abstract

Bu araştırma 2016-2018 yılları arasında Kahramanmaraş ekolojik şartlarında yürütülmüştür. Çalışmada Antepfıstığı (Pistacia vera), Ceviz (Junglans regia), Beyaz dut (Morus alba), Kuş kirazı (Prunus avium), Mahlep (Prunus mahaleb) ve Şeftali (Prunus persica) kök çelikleri aşılamada anaç olarak kullanılmış, aşı kalemleri ise aynı türe ait çeşit ve genotiplerinden alınmıştır. Araştırılan meyve türlerinde aşı kaynaşmalarının aşı başarıları tespit edilmiş, aynı zamanda anaç ile kalem arasındaki aşı kaynaşmanın seyri anatomik ve histolojik olarak mikroskop altında incelenmiştir. Şeftali hariç bütün aşı kaynaşmalarında anaç ile kalem arasındaki irtibatın sorunsuz bir şekilde kurulduğu, ceviz ve Antepfıstığı aşılarında anaçta kaleme göre daha fazla kallus dokusu ve buna bağlı olarak ksilem üretildiği, diğer türlerde anaç ile kalemin gerek kallus üretimleri gerekse ksilem oluşumlarının benzer olduğu, bütün aşı birleşim yerlerinde nekrotik tabakaların meydana geldiği, ancak aşı kaynaşmaları üzerine herhangi bir olumsuz etkilerinin olmadığı, geç dönem aşı örneklerinde aşı birleşme yerlerinde nekrotik tabakaların varlığını sürdürdüğü, yer yer parçalandıkları görülmüştür. Çalışılan bütün türlerin kök çeliklerinde adventif sürgünü gelişmediği, kök anaçları üzerinde Antepfıstığı hariç diğer türlerin çöğür veya klon anaçları üzerine aşılı bitkiler gibi taç oluşturdukları ve meyveye yatma sürelerinde herhangi bir zaman sapması olmadığı görülmüştür. Aşılamada kök çelikleri kullanımı zamandan, işçilikten, üretim materyalinden ve üretim alanlarından oldukça fazla bir tasarruf sağlamaktadır.

This research was carried out in Kahramanmaraş ecological conditions between 2016-2018. Pistachio (Pistacia vera), Walnut (Junglans regia), White mulberry (Morus alba), Cherry (Prunus avium), Mahlep (Prunus mahaleb) and Peach's (Prunus persica) root cuttings were used as rootstocks and scions were taken from the same species and genotypes in the study. Grafting successes of the graft-union of the investigated fruit species were determined and at the same time the course of the graft-union between rootstock and scion was determined anatomically and histologically under microscope. In all grafting graft-unions except peach, the connection between rootstock and scion was established without any problem. Necrotic layers occured all graft-union zones, but no negative effects seen on the union of the grafting. It is seen that all of the samples which were obtained remain necrotic layers and fragmentation in graft-unions in the late period. It was observed that all the species studied did not develop adventitious shoots in root cuttings and they formed crown like rootstocks or clone rootstocks in other species except Pistachio and there was no time deviation in fruit set periods. The use of root cuttings in grafting saves a lot of time, labor, production materials and production areas.