Farklı azot dozlarının arıotunun (Phacelia tanacetifolia Bentham) bitkisel özellikleri ve ot kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Araştırma Yozgat-Sorgun ekolojik şartlarında, 2013 yılı ilkbahar-yaz döneminde, farklı biçim dönemlerinin ve azot dozlarının arıotu (Phacelia tanacetifolia Bentham)'nun verim, kalite, fenolojik ve morfolojik özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.Çalışmada 5 Azot (N) dozu (0, 2.5, 5, 7.5, 10 kg/da) ve iki biçim zamanı (% 50 çiçeklenme ve çiçeklenme sonu) uygulanmıştır. Arıotunda çiçeklenme ortalama 42,6 gün devam etmiş ve 45 gün ile en uzun kontrol işleminde gerçekleşmiştir. Arıotunun kuru ot verimi, protein oranı ve protein verimi biçim döneminden önemli düzeyde (p<0.01) etkilenmiş ve % 50 çiçeklenme döneminde yapılan hasatta daha yüksek bulunmuştur. Azot dozları ise kuru ot ve protein verimi üzerinde etkili olmuş (p<0.05), protein oranında ise önemli bir farklılık oluşturmamıştır. Arıotunu ziyaret eden arı sayısı (adet/m2/5dakika) biçim dönemleri arasında önemli düzeyde (p<0.01) değişmiş ve % 50 çiçeklenme döneminde daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, arı ziyareti N dozlarından da önemli (p<0.05) düzeyde etkilenmiş ve % 50 çiçeklenme dönemindeki en yüksek arı ziyareti (43) 10 kg/da N dozunda gerçekleşmiştir.Sonuç olarak aynı sezonda nektar bitkisi ve yem bitkisi olarak değerlendirilecek bir arıotu tesisinin 7.5 kg/da N dozuyla gübrelenmesi ve % 50 çiçeklenme döneminin sonunda hasat edilmesi en uygun işlem olarak tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Arıotu, nektar, yem bitkisi, azot, biçim dönemi.

This study was conducted to determine the effect of nitrogen doses and cutting stages on forage yield, quality, phenological and morphologial traits of phacelia (Phacelia tanacetifolia Bentham) in 2013 spring-summer season in Yozgat-Sorgun condutions.Five Nitrogen (N) doses (0, 2.5, 5, 7.5, 10 kg/da) and two cutting time (50% flowering and, and of flowering) was performed in the study. Inflorescences period of phacelia continued 42.6 days and was the longest (45 days) in control (N0) treatment. . Hay yield, crude protein ratio and yield were significantly (p<0.01) affected by cutting stage and were the highest in the plants cutted at 50% flowering stage. The effects of N doses was also significant (p<0.05) on hay and crude protein yield but not significant on crude protein ratio. The number of bee visit (bee/m2/5 minute) showed significant (p<0.01) variation between cutting stage and N doses and, it was the highest at the 50% flowering stage and under 10 and 5 kg/da N doses. Consequently, harvesting at the 50% flowering stage and 7.5 kg/da dose of the nitrogen was determined as the most suitable treatments for phacelia to be considered as forage and nectar plants at same season. Keywords: Phacelia, nectar, forage, nitrogen, cutting stage.