Mükemmellik modelinin sağlık sektöründe incelenmesi: Bir alan araştırması

Abstract

Bu çalışma, Bartın ilinde faaliyette bulunan kamu ve özel sağlık kuruluşlarında çalışan idari personellerin mükemmellik modeline yönelik değerlendirmelerinin ortaya konması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amacın gerçekleştirilmesi noktasında literatürde yer alan `Mükemmellik Modeli'nin Unsurlarının Birbirleriyle Olan İlişkileri Ölçeği`nden yararlanılmıştır. Araştırmada mükemmellik modeli değerlendirmeleri girdi, süreç ve sonuç faktörleri olmak üzere 3 temel boyutta ele alınmıştır. Ölçeğin güvenirliliğini belirlemek amacıyla Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı değeri incelenmiş ve bu değer 0,989 olarak tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, Bartın ilindeki 3 kamu ve 2 özel olmak üzere toplam 5 sağlık kuruluşunda çalışan 123 kişiye anket uygulanmıştır. Uygulama sonucunda elde edilen verilerin çözümlenmesinde bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken üzerindeki etkilerini ortaya koyan; bunun yanında farklı grupların ölçeklerden aldıkları puanların ortalamaları açısından karşılaştırılması için Bağımsız Örneklem T-Testi ve Tek Yönlü Varyans (ANOVA) Analizi testi kullanılmıştır. Farklılığın kaynağının hangi gruplar arasında olduğunun belirlenmesi için ise Post Hoc testlerinden Hochberg's GT2 testi kullanılmıştır. Yine araştırmada, ölçek ifadeleri arasında yer alan boyutların birbirleri ile olan ilişkilerin yönünü ortaya koyan korelasyon analizine yer verilmiştir. Araştırma sonucunda, katılımcıların mükemmellik modeli girdi faktörlerine ilişkin görüşleri ile cinsiyet, yaş ve öğrenim düzeyi değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüş iken süreç faktörleri ile cinsiyet ve öğrenim düzeyi değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Bunun yanında katılımcıların mükemmellik modeli süreç faktörlerine ilişkin görüşleri ile görev ve çalışma süresi değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Yine, araştırmaya katılanların mükemmellik modeli girdi faktörlerine ilişkin değerlendirmeleri ile idari, eğitim ve araştırma süreçlerine ilişkin değerlendirmeleri arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Son olarak, idari personellerin süreç faktörlerine ilişkin değerlendirmeleri ile çalışanlara ve müşterilere ilişkin sonuçlar ile toplumsal sonuçlara yönelik değerlendirmeler arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: EFQM; Mükemmellik modeli; mükemmellik modeli unsurları; toplam kalite yönetimi.

The purpose of this study was to reveal the evaluations of the administrative staff working in public and private medical institutions in Bartın city on excellence model. In doing the evaluation `Excellence Model Business Scale` was used. In the current study, the excellence model evaluations were made using three main aspects: input, process and result factors. To identify the reliability of the scale, Cronbach Alpha internal coefficient was examined and it was found as 0,989. Accordingly, the questionnaire was administered toa total number of 123 staff working at 5 medical institutions- 3 public and 2 private institutions- in Bartın. In analysing the data, Independent Samples T-test, which reveals the effect of independent variableson dependent variable, and One Way Analysis of Variance (ANOVA), which compares the mean scores of different groups, were used. In order to find out between which groups the difference exists, Hochberg's GT2, one of the Post Hoc tests, was used. Also, correlational analysis was used in the study. The results of the study indicated that there was no significant difference between participants' opinions on input factors of excellence model and their gender, age and level of education. However, there was a significant difference between process factors and gender and level of education. In addition, there was no significant difference between participants' opinions on process factors of excellence model and their term of office. On the other hand, there was a positive relationship between the evaluations of the participants on the input factors of excellence model and their evaluations on administrative, education and research processes. Similarly, there was a positive relationship between the evaluations of the administrative staff on process factors and results on employees and customers and evaluations on social results.Key words: EFQM; excellence model; factors of excellence model; total quality management.