Gelişimsel yetersizlik ve normal gelişim gösteren çocukların annelerinin aile yaşam kalitesi, evlilik uyumu ve öznel iyi oluşlarının incelenmesi

Abstract

Araştırmada, gelişimsel yetersizlik gösteren çocuklu annelerin ve normal gelişim gösteren çocuklu annelerin aile yaşam kaliteleri sosyodemografik değişkenler, evlilik uyumları ve öznel iyi oluşları dikkate alınarak incelenmiştir. Aile yaşam kalitesini açıklayan modeller önerilmiş ve iki grup arasında karşılaştırmalar yapılmıştır. Çalışmanın araştırma grubunu normal gelişim gösteren çocukların anneleri (n=116) ile gelişimsel yetersizlik gösteren çocukların anneleri (n=134) oluşturmaktır. Araştırmada `Sosyodemografik Bilgi Formu`, `Yaşam Doyumu Ölçeği`, `Pozitif ve Negatif Duygulanım Ölçeği`, Aile Yaşam Kalitesi Ölçeği` ve Evlilik Uyumu Ölçeği` veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Araştırma modeli betimsel ve ilişkisel tarama modelidir. Çalışmada ilk olarak, gelişimsel yetersizlik gösteren çocukların annelerinin (GYÇA) ve normal gelişim gösteren çocukların annelerinin (NGÇA) aile yaşam kalitesi puanları sosyodemografik (eğitim ve evlenme şekli) değişkenlere göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Sonuçlara göre, GYÇA (gelişimsel yetersizlik gösteren çocukların anneleri) ile NGÇA (normal gelişim gösteren çocukların anneleri) ve eğitim durumu birlikte aile yaşam kalitesi üzerinde etkilidir. GYÇA ile NGÇA olma durumu ve evlenme şekli faktörlerinin tek başlarına aile yaşam kalitesi puanlarına etkisi olmadığı görülmüştür. İkinci olarak, öznel iyi oluş, evlilik uyumu ve aile yaşam kalitesi puanları gelişimsel yetersizliği olan çocuk annelerinde ve normal gelişim gösteren çocuk annelerinde farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Normal çocuklu annelerin aile yaşam kalite algısı ve öznel iyi oluş düzeyi, gelişimsel yetersizlik gösteren çocuk annelerine göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Üçüncü olarak, gelişimsel yetersizlik gösteren çocukların annelerinin aile yaşam kalitesi alt boyut algıları (aile etkileşimi, ebeveynlik, duygusal yeterlilik, fiziksel/finansal/materyal yeterliliği) normal gelişim gösteren çocukların annelerinin aile yaşam kalitesi alt boyut algılarından (aile etkileşimi, ebeveynlik, duygusal yeterlilik, fiziksel/finansal/materyal yeterliliği) daha düşük bulunmuştur. Son olarak, evlilik uyumu öznel iyi oluş değişkeni, gelir durumu (2500 TL altı ve 2500 TL üst gelir durumu), anne olma durumu (GYÇA ve NGÇA) değişkenlerinin aile yaşam kalitesini yordama güçleri araştırılmıştır. Yordayıcı değişkenlerin aile yaşam kalitesi algısı üzerindeki göreli önem sırası; öznel iyi oluş, gelirim 2500 TL altında olması, evlilik uyumu ve NGÇA olma durumu şeklindedir.

In this survey, family life qualities are examined of mothers ,having children both with normal developmental ability and with developmental deficiency, by taking into account socio-demographic variables as well as their marriage adaptation and subjective well-being levels. Models,which explain family life quality, are offered and made some comparisons between these two groups. The research group of the survey consists of mothers having children with normal developmental ability (n=116) and mothers having children with developmental deficiency (n=134). In the survey, `Socio-Demographic data Form` , `Life Satisfaction Scale `, `Positive and Negative Affect Scale `, Family Life Quality Scale and ` Marriage Adaptation Scale were used as data collection tools respectively. Models of the research are descriptive and relational screening models.Firstly in this survey, researched whether or not family life quality points of mothers having children both with normal developmental ability and with developmental deficiency show any significant difference as per socio-demographic variables (education and marriage model). As per results, becoming mothers having children both with normal developmental ability and with developmental deficiency have an effection o family life quality, together with education status.It is also seen that no any effection of becoming mothers having children both with normal developmental ability and with developmental deficiency on Family life quality points by themselves.Second of all, It is researched whether or not subjective well-being, marriage adaptation and family life quality points Show any difference on mothers having children both with normal developmental ability and with developmental deficiency. It is furthermore seen that Family life quality perception and subjective well-being level of mothers having children both with normal developmental ability are higher than mothers having children with developmental deficiency. Thirdly, Family life quality sub- dimension perceptions of the mothers having children with developmental deficiency (family interaction, parenthood, emotional competence, physical /financial /material competence ) were found lower than Family life quality sub- dimension perceptions of the mothers having children with normal developmental ability. Lastly, it is researched predictive powers of variable of marriage adaptation subjective well-being, income status( less than TL 2500 and more than TL 2500), becoming of mother on family life quality. The order of comparative importance of predictive variables on family life quality perception are subjective well-being, having income less than TL 2500, marriage adaptation and becoming mothers having children with normal developmental ability respectively.