Taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesine acentelik sözleşmesi hükümlerinin uygulanması

Abstract

Taşıma İşleri Komisyonculuğu Sözleşmesinin diğer iş görme sözleşmelerine göre kendine özgü nitelikleri ve farklılıkları bulunduğundan özel düzenlemelere tabi kılınmıştır. Taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesi uyarınca, taşıma işleri komisyoncusu belirli bir ücret karşılığında eşyanın taşıtılmasını üstlenir ve üstlendiği edim gereği kendi adına gönderen hesabına bir taşıma sözleşmesi yapma borcu altına girer. Bu yönüyle istisnalar dışında taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesi dolaylı temsil ilişkisine dayanır. Acentelik sözleşmesi ise bir işletmeye bağlı bir hukuki konuma sahip olmaksızın bir sözleşmeye dayanarak, belli bir yer veya bölge içinde sürekli bir şekilde ticari bir işletmeyi ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları belirli istisnalar haricinde o tacir adına ve hesabına yapmayı meslek edinilmesine dayanan bir hukuki ilişkidir. Acentelik sözleşmesi de bu yönüyle istisnalar haricinde doğrudan temsil ilişkisine dayanır ve acentelik sözleşmesine bağlı olarak müvekkili tacir ile üçüncü kişiler arasında yapılmasına aracılık edilen veya müvekkil ad ve hesabına yapılan sözleşmelere bağlı tüm hak ve yükümlülükler müvekkil üzerinde sonuç doğurur. Öte yandan bazı hal ve şartlarda Türk Ticaret Kanunu'nun 103. maddesi gereği taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesine acentelik sözleşmesi hükümleri uygulanacak ve böylelikle taşıma işleri komisyoncusu acente sayılacaktır. Taşıma işleri komisyoncusuna acentelik hükümleri uygulanması ile taşıma işleri komisyoncusu da müvekkili tacire karşı acentenin hak ve borçlarına sahip olacaktır.Giriş ve sonuç kısmı haricinde toplam üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde, taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesinin unsurları ve hukuki niteliği ile taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesinden doğan hukuki ilişkiler ile taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesinin benzeri hukuki kurumlarla karşılaştırması yapılmıştır.Çalışmanın ikinci bölümünde ise acentelik kavramı ve unsurları ile acentelik sözleşmesinin benzeri hukuki ilişkiler ve kurumlarla mukayesesi irdelenmiştir.Üçüncü bölümde ise acente sayılan taşıma işleri komisyoncusuna acentelik sözleşmesi hükümlerinin uygulanması ve buna bağlı olarak ortaya çıkan sonuçlar, yetki, hak ve yükümlükler değerlendirilmiştir.

Freight forwarding contract has subjected to special arrangements as it has genuine properties and differences in comparison to the other contracts for works and services. Freight forwarder commits onto organizing someone to carry a good and getting a certain payment in exchange to his deed; on the other hand according to freight forwarding contract oblige to sign a contract pro se but on behalf of consignor due to that deed. From this aspect with some exceptions freight forwarding contract based on indirect representation.Agency conract is a legal relationship based on a contract which acquaring a profession on mediating contracts or with some exceptions signing the contracts continuously on behalf of and in the name of the enterprise within the determined place or an area without any adherence to the enterprise. Beacuse of that with some exceptions, agency contract based on a direct representation and the contracts mediated or signed between the client the third parties bear legal cosequences with rights and obligations directly on to the client.On the other hand according to Turkish Commercial Code art.103; under some circumstances and conditions agency contract provisions will be apply to freight forwarding contracts and freight forwarder will be deemed as an agency and freight forwarder will have the rights and obigations of an agency related to that. The thesis consist of four chapters excluding the `introduction` and `conclusion` parts and within the first chapter general principles and legal nature of the freight forwarding contract is discussed. In the second chapter after legal relationship arisen from freight forwarding contract has examined, freight forwarding contract has compared with the similar legal instutions.After addressing the comparisons with the agency contract and the similar legal relationships and the concept and the elements of agency contract, the matter of applying the provisions of agency contract onto the freigt forwarding contracts discussed in the third chapter of the thesis.In the fourth chapter the power of procuration, rigthts and obligations of freight forwarder due to be acccounted as agency is discussed.