Milli mücadele döneminde Rize

Abstract

ÖZET Karadeniz Bölgesi'nin doğusunda yer alan Rize, I. Dünya Savaşı ve Milli Mücadele yıllarında, Trabzon Vilayeti'ne bağlı Lazistan Sancağı'nın Merkez Kazası idi. I. Dünya Savaşı sırasında ilk işgal edilen illerden biri olan Rize, iki yıl Rus işgalinde kalmış, 1917 Bolşevik İhtilali'nden sonra Ruslar bölgeden çekilmişlerdi. I. Dünya Savaşı'nın sonunda, Osmanlı Devleti'nin imzaladığı Mondros Mütarekesi sebebiyle, Rize ahalisi, azınlıkların faaliyetleri ve zulmü ile mücadele etmek zorunda kalmıştır. Dış güçlerin desteklediği azınlıkların faaliyetleri karşısında, bölge halkı bağımsızlıklarını ve hayatlarını korumak için kendi aralarında teşkilatlanmışlardır. Anadolu'nun her yerinde ortaya çıkan milli uyanış ve teşkilatlanmalar, Rize ve çevresinde de aynı nedenler neticesinde oluşmuştur. Rize halkı, Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde başarıya ulaşan Türk Milli Mücadelesi' nde üzerine düşen görevi layıkıyla yerine getirmiştir. Rizeliler, I. Dünya Savaşı ve milli Mücadele döneminde gerek kendi bölgelerinde, gerekse Anadolu'nun diğer bölgelerinde gönüllü olarak başarıyla çalışmışlardır. Rizeliler, Milli Mücadele dönemi boyunca her türlü maddi ve manevi desteklerini hiçbir zaman esirgememişlerdir.

ABSTRACT Rize, which is in the eastern part of the Black Sea, was the central subdivision of Lazistan, depending on the province of Trabzon in the time of the first world war. It became one of the first occupied cities during the war. It remained under the Russian military occupation for two years. The Russian Army drew back from Rize after the 1917 Bolshevik Revolution. The people of the city had to struggle a lot with the attacks and tyranny of the minorities at that time because of the Treaty of Mondros, signed by the Ottoman Empire at the end of the war. The people resisted the attacks supported by the outer forces and they organized among themselves in order to save their lives and gain their independence. Emerged in the every part of Anatolia the movements of national awakening and organizations were born of a desire to realize the same ambitions. Under the leadership of Mustafa Kemal Paşa, the people of the city did his duty successfully in their struggle of independence. They also joined the struggles willingly both in Rize and in the other parts of Anatolia. They never spared their physical and spiritual support and did their best for the independence.