Klinik biyokimya laboratuvarlarında kritik değer bildirimi

Abstract

Amaç ve Hipotez:Klinik laboratuvarların hastalıkların tanı, tedavi ve izleminde önemli rolleri bulunmaktadır. Laboratuvar test sonuçları, insan sağlığını direkt olarak etkilemekte, sonuçların hasta yararına kullanılması hasta güvenliği açısından önem kazanmaktadır. Laboratuvar test sonuçlarının doğruluğu, testlerin belirtilen sürede sonuçlandırılarak raporlanması ayrıca kalite standartları açısından da oldukça önemlidir. Laboratuvarlarda uygulanan kalite iyileştirme çalışmalarından biri olarak ele alınan kritik değerler, gerekli müdahaleler hemen yapılmadıkça yaşamı tehdit eden ve düzeltici bazı işlemlerin mutlaka yapılmasının zorunlu olduğu normalden sapma gösteren sonuçlar olarak tanımlanır. Bu nedenle en kısa zamanda ilgili klinisyene bildirimi hasta bakımı ve güvenliği açısından önem taşımaktadır. Bu tez çalışmasının amacı, Merkez Laboratuvarında kritik değer bildirimlerinin sayı, özellik ve dağılımlarının belirlenerek iş yükü açısından değerlendirilmesi ve kritik değer bildirim sürecini iyileştirmeye yönelik önerilerde bulunulmasıdır.Yöntem:DEÜ Merkez Laboratuvarı Biyokimya birimlerinde Ocak 2013 - Aralık 2013 tarihleri arasında acil ve rutin biyokimya, kan gazı, hemogram-sedimentasyon, koagulasyon ve idrar analizlerinden kritik değer etiketli sonuçlar kullanıldı. Veriler onay-bildirim süresi, çalışma-bildirim süresi, bildirim tipi dağılımı, bildirilen kişi, bildiren kişi, testlere göre dağılımı, laboratuvar birimlerine göre dağılımı ve servislere göre dağılımı baz alınarak değerlendirildi ve sonuçlar sayı ve % oran olarak ifade edildi.Bulgular:Ocak 2013 - Aralık 2013 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Merkez Laboratuvarının Biyokimya Bölümü birimlerinde, biyokimya grubunda 4.837.920, kan gazı grubunda 435.618, hemogram - sedimantasyon grubunda 5.715.088, koagülasyon grubunda 222.965 ve idrar grubunda 777.050 test çalışılmıştır. Toplam kritik sonuç sayısı ise 28.974 adet bulunmuştur. 1 gün içinde bildirilmesi gereken ortalama kritik değer sayısı 79'dur. Kritik değerli sonuçların %74'ü yatan hastalara, %7'si poliklinik hastalarına, %20'si ise acil servis hastalarına aittir. . Kritik değerli sonuçların %42'si aynı hastada tekrarlayan değerler olduğundan bildirime gerek olmayan sonuçlardır.%18'i ilgili klinisyene bildirilmiş, %36'si ise bildirim herhangi bir kişiye ulaşılamamış sonuçlardır. Bildirimlerin %77'si sonuç onaylandıktan sonra 30 dakika içinde yapılmış ve %90 oranında laboratuvar uzman veya uzmanlık öğrencisi tarafından %94 oranında ilgili doktora bildirilmiştir. Sonuç:Kritik değer aralığındaki test sonuçları hasta için risk taşımaktadır. Bu testlerin tespiti ile hastaya erken müdahale edilerek hasta tedavi işlemlerinin hızlandırılması sağlanır. Kritik değer listesindeki testler ve bildirim değerlerinin klinisyenlerle birlikte tanımlanması ve süreç boyunca karşılıklı iletişimin devam etmesi işleyişin etkin yürütülebilmesinde önemlidir. Gerek laboratuvarın, gerekse de kliniklerdeki iş yükünün azaltılabilmesi için de teste ve servise özel kritik değer aralıkları ile bildirim süreleri tanımlanabilir. Ayrıca özellikle işleyişin yerleştirilmesi sırasında ve yine süreç içinde hem klinisyenler hem de laboratuvar çalışanları için kritik değer bildirimine ilişkin eğitimlerin gerçekleştirilmesi işleyişin benimsenmesi ve düzgün şekilde sürdürülebilmesi için yararlı olacaktır.Anahtar Kelimeler: kritik değer, klinik laboratuvar, kalite, akreditasyon, hasta güvenliği.

Objective and Hypothesis:Clinical laboratories have important roles in the diagnosis, monitoring and treatment of the diseases. Test results affect human health directly, and the use of results for the benefit of the patient is important in terms of the patient's safety. So the accuracy and the timeliness of the results are also extremely important from the standpoint of quality standards. Critical values, formerly stated as panic values, are defined as results suggesting that the patient is in imminent danger unless appropriate therapy is initiated promptly. Therefore their notification to the responsible clinician for the patient therapy is important in terms of patient care and safety. The aim of this study is to determine the number, characteristics and distribution of the test results with critical values and their notification in Dokuz Eylül University Central Laboratory and to make some suggestions to improve the reporting process.Method:The emrgency and routine biochemical test results of blood gas, complete blood count (CBC), erythrocyte sedimentation rate (ESR), coagulation and urine analyses with the critical values are obtained from DEU Central Laboratory from January 2013 to December 2013. The data is categorized and evaluated according to;-Time from completion of the analysis to notification-Time from result validation to notification-Person making the notification-Person receiving the notification-Distribution in test groups-Distribution in clinical wards All results are stated as total number and percentage (%). Results:Total number of tests in different test groups in section of clinical chemistry from January 2013 to December 2013 is listed below:-4.837.920 in routine chemistry group-435.618 in blood gas group-5.715.088 in CBC-ESR group-222.965 for coagulation group-777.050 urine analysis groupTotal number of tests with a critical value is 28.974. The average critic value number that should be reported in 1 day is 79. Of the results with critical values; 74% belong to inpatients, 7% to the outpatients and 20% to the emergency patients. As the 42% of the results with critical values are the values which are repeated for the same patient, the notification of these results is not necessary. 18% of them are the values which were reported to the related clinician and 36% are the ones which couldn't have been reported to anyone. 77% of the notifications were done in 30 minutes after the confirmation of results 90% of them have been done by laboratory specialists or assistant and 94 % have been reported to the related doctor.Conclusion/Discussion: The test results with a critical value pose an important healthcare problem for the patient and needs an urgent intervention of the treatment program. Determination of the critical value test list and critical value limits with the consensus of both the clinicians and laboratory physicians helps the process function effectively. To reduce the workload and time spend to notify and to receive the results in the wards and in the laboratory, specific critical value test lists, limits and specific time intervals for notification of the results can be established for different clinics. Educational meetings, more frequently especially in the beginning may help to enhance the implementation of the notification process.KEYWORDS: Critical values, clinical laboratory, quality, accreditation, patient safety