Opera seria ve Mozart

Abstract

ÖZET 18.yy'ın en önemli akımı olarak kabul edilen Aydınlanma hareketinin toplum üzerinde yarattığı olumlu sonuçlardan biri de, o döneme değin sadece soylulara hizmet vermek amacıyla var olan müziğin, bundan böyle soylu ve orta sınıf katmanlarını bir araya getirmesidir. 17.yy'ın sonlarına doğru İtalya'da ve Avrupa'nın diğer kentlerinde `opera` olarak bilinen müzikli dram sanatı oldukça yaygınlaşmıştır. Sayıları hızla artan opera evleri, yeni yapıtlara olan sürekli gereksinimi de beraberinde getirmiştir. 17.yy'ın sonlarına doğru, eski Barok operasına hem yapısal hem de müzikal anlamda yeni bir form vermeyi amaçlayan Arkadia Akademisi'nin yenilikçi görüşteki öğrencileri, bir dizi edebi değişiklikler yapmışlardır. Bunun bir sonucu olarak 1720'lerde ciddi-trajik bir opera türü olan `opera seria` ortaya çıkmıştır. Napoli'den doğan bu türün öncü bestecisi Alessandro Scarlatti'dir. Opera seria'nın gelişmesi ve yapılanmasında ise büyük etkileri olan iki önemli libretto yazarı Apostolo Zeno ve Pietro Metastasio'dur.Bu türde 4 yapıt veren W. A. Mozart ise, 18.yy'ın sonlarına doğru opera seria'da meydana gelen yenilik hareketlerinden etkilenmiştir. Onun opera seria türündeki ilk 2 yapıtı `Mitridate, re di Ponto` ve `Lucio Silla`, sahip olduğu erken gelişmişliğin birer çarpıcı örneğidir. Aynı türden bir başka operası olan `Idomeneo` Mozart'ı, sahip olduğu güçlerin doruğunda gösterir. `La clemenza di Tito` ise, eski opera seria'nın bir gölgesi olarak kalmıştır.

ABSRACT One of the positive results of the Enlightment which is excepted as the most important movement of 18th century was to gather the middle class of public and nobels by means of music which existed only to serve aristocrats until that period. By the end of 17th century, in Italy and other cities of Europe, the musical drama known as `opera` was immensely well-established. The increasing numbers of opera houses demanded for a constant supply of new operatic works. By the end of 17th century, the reformer scholars of Arcadian Academy who aimed to give a new form to older Baroque operas both musically and structurally, made many changes. These changes by around 1720 had produced a serious-trajedy like opera which is known as `opera seria`. Alessandro Scarlatti was the chief composer of this type which arose in Naples. The greatest influence on the development and formulation of opera seria came from two librettists Apostolo Zeno and Pietro Metastasio. W.A.Mozart who had written four operas in this genre was influenced by the changes of opera seria which was established by the end of 18th century. His first two works of opera seria `Mitridate, re di Ponto` and `Lucio Silla` are remarkable examples of his extraordinary precocity. His other work with the same type `Idomeneo` shows Mozart in the summit of his powers. His opera `La clemenza di Tito` was only a shadow of opera seria.