Cumhuriyet Dönemi müzik politikalarında halkevlerinin yeri: 1932-1950

Abstract

ÖZET 1923-1950 yılları arasını kapsayan Cumhuriyet Dönemi'nde izlenen müzik politikalarının temelini klasik batı müziği ve halk müziği oluşturur. Bu dönemde amaçlanan, halk müziği ezgilerinin batı müzik tekniği ile birleştirilerek yeni, modern Türk müziğinin oluşturulmasıdır. Cumhuriyet Dönemi kültür politikalarının bir ürünü olan ve 1932'de açılan halkevlerindeki müzik çalışmaları da genel müzik politikası ile paraleldir. Bu dönemi inceleyen çalışmaların çoğunda Cumhuriyet Dönemi müzik politikalarının 1923-1950 arasında, halkevleri de dahil, bütüncül bir yapıda olduğu vurgusu öne çıkar. Ancak Atatürk'ün ölümü ile Cumhuriyet Dönemi müzik politikalarında iki yönde ciddi bir değişim ortaya çıkar. Birinci değişim yeni, modern Türk müziğinin yaratılması sürecinde reddedilen Türk sanat müziğine bakışın yumuşamaya başlamasıdır. İkinci değişim ise Türklerin Orta- Asya kökenli olduğu iddiasını taşıyan Güneş-Dil Teorisi'nin müzikteki yansıması ve halk ezgilerinde pentatonik öğelerin incelenmesi düşüncesinden vazgeçilmesidir. Halkevleri Cumhuriyet Dönemindeki genel kültürel politikalardan bağımsız değildir. Bu nedenle halkevlerindeki müzik çalışmalarının incelenmesi, Cumhuriyet Dönemi müzik politikalarındaki değişimi ortaya çıkarmada yardımcı olmuştur.

I' `.. ı !' [ ABSTRACT During the period between 1923-1950, the state politics on music was to implement both Classical (Western) music and also Turkish Folk music together. The state politics aimed at to create new- modernist Turkish music which folk music's melodies combine with classical techniques. The Public-houses (Halkevleri) music politics which is an output of state culture-politics of Republic period constituted on 1932; paralleled to this state music politics. Most of the searches notice that this compact and symbiotic situation during between 1923-1950 on state music politics. By following times after Atatürk's die, Turkish state music politics changed in two main roots. First change is, the Turkish classical music was undertaken by the state which has been rejected before; and the second is, the searching on penthatonic characters in folk music is given up; that is a reflection of Güneş-Dil (sun-language) Theory which insisted on middle-Asian origin of Turkish. The Public-houses (Halkevleri) depended totalitarian politics on music of Republic era. Since these relations, by searching music activities of Public-houses, helped to investigate the changes of state music politics on Republic period.