İlhanlı-Memlük münasebetleri

Abstract

ÖZET Çingiz Han'ın Moğol lideri olması hem Türk-İslâm hem de dünya tarihi açısından büyük bir önem taşır. O'nun Moğolistan'ın kurak çöllerinden çıkarak bir anda başlatmış olduğu istilâ hareketi üç kıtayı etkilemiş ve sonrasında çeşitli siyasî ve sosyal değişmeler, meydana getirmiştir. Yakın ve Orta Doğu 'da meydana gelen değişmeler şüphesiz bunların en önemlilerindendir. Çünkü Moğollar'ın vurduğu darbelerle îran ve çevresinde B. Selçuklu Devleti 'nin yerini alan Harzemşahlar Devleti yıkılmış, Türkiye Selçuklu Devleti de Moğollar'a tâbi bir hale gelmiştir. Buna karşılık Türkistan'daki Moğol İstilası önünden kaçarak Anadolu'ya gelen Türkler sayesinde Anadolu'nun etnik ve demografik yapısı sür'atle değişerek Anadolu'nun Türkleşmesi ivme kazanmıştır. Çingiz Han'ın torunu Hülagu'nun iran'da teşkilâtlanıp yeni bir devlet kurduktan sonra İsmailîler'i ve Abbasî Halifeliği 'ni ortadan kaldırması bir anda bütün dikkatlerin yeniden Moğollar üzerine çevrilmesine sebep olmuştur, iran'dan sonra Suriye ve Mısır'ı da ele geçirmek isteyen ve müslUmanlann Haçlılar'dan sonra ikinci düşmanı olan Moğollar, islâm'ın o dönemdeki lider devleti konumundaki Memlûk Devleti tarafından durdurulmuştur. îlhanlı- Memlük münâsebetlerinde coğrafî, ekonomik ve kültürel sebepler bir tarafa en önemli etken bölgedeki hakimiyet mücâdelesi olmuştur.

SUMMARY Genghis Khan's becoming the Mongol leader is an important event for both the history of the Turkish-Islamic societies and of the world. His invasion which was started in the rainless Mongolian deserts influenced three continents and after that various political and social changes occurred. Of these changes, those in the Near and Central east are are certainly the most significant ones. Because the Harzemşah state was ended and the Turkish Seljuk State became conformed to the Mongolians. On the other hank, the Turkish people escaped from the Mongolian invasion changed completely the ethnic and demographic patterns of Anatolian and hence, it became the land of Turkish people. Hulagu's, grandchild of Genghis Khan, invasion of the îsmaililer State and the Abbaside caliphate turned all attention again back to Mongolians. Mongolians who attempted to acquire Syria and Egypt after Iran and who become the enemies of Moslems, were stopped by the Memluks State was the struggle to acquire region rather than geographical, economic and cultural factors. MltiiluITâSYİ! 1Eİ1E2'I