Başarı korkusu ve başarısızlık korkusunun bazı psiko-sosyal değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

IV ÖZET Bu çalışmada, basan korkusu ve başarısızlık korkusunun bazı psiko-sosyal değişkenlerle ilişkisi, tarama (survey) yöntemiyle incelenmiştir. Veriler, Pamukkale Üniversitesinin farklı fakülte ve sınıflarından 926 öğrencinin oluşturduğu (K: 434; E: 492) bir örnekleme aşağıdaki ölçeklerin uygulanmasıyla toplanmıştır. Başarı korkusunu ölçmek için Zuckerman ve Allison (1975) tarafından geliştirilen başarı korkusu ölçeği kullanılmıştır. Başarısızlık korkusunu ölçmek için Mehrabian (1968) tarafından geliştirilen kadın ve erkek Nihai Başarı Güdüsü Ölçekleri (başarma umudu-başarısızlık korkusu) kullanılmıştır. Katılımcıların cinsiyet-rolü kimliğini ölçmek için Bern Cinsiyet Rolü Değerlendirme Envanteri (Bern, 1975) kullanılmıştır. Ayrıca, katılımcıların çeşitli kişisel özelliklerini belirlemek amacıyla dokuz sorudan oluşan kişisel bilgi ölçeği uygulanmıştır. Toplanan veriler çift yönlü varyans analizi tekniğiyle analiz edildiğinde, hem kız hem de erkek öğrencilerin başarı korkusuyla başarma umudu arasındaki fark anlamlı düzeye ulaşmıştır (kız, F:4.15, p<05; erkek, F:3.89, p<05). Başarma umudu orta düzeyde olan erkek öğrencilerin başarı korkusunun düşük olduğu saptanmıştır. Kız öğrencilerin ise, başarı umudu düşük ve orta düzeyde olanların başarı korkusunun yüksek, başarma umudu yüksek olanların başarı korkusu düşük olarak saptanmıştır. Hem kız hem de erkek öğrencilerin başarı korkusuyla başarısızlık korkusu arasındaki fark anlamlı düzeye erişmemiştir. Başarı korkusu ile cinsiyet rolü kimliği arasında gerçekleştirilen çift yönlü varyans analizi sonucu anlamlı düzeye ulaşmıştır (F:2.91, p<05). Cinsiyet-rolü kimliği androjen olanların başarı korkusu düşük olurken, belirsiz (farklılaşmamış) cinsiyet-rolü kimliği olanların başarı korkusunun yüksek olduğu saptanmıştır. Başarısızlık korkusuyla cinsiyet rolü kimliği arasındaki farklılaşma yalnızca kız öğrenciler arasında bulunmuştur (F:9.48, p<.0001). En düşük başarısızlık korkusunun cinsiyet rolü kimliği androjen olan kızlar arasında olduğu kaydedilmiştir.

V SUMMARY In this research the relationships between fear of success-fear of failure and some psycho-social variables, have been investigated by survey method. The data have been collected by administering the following scales to a sample which consisted of 926 students (F: 434; M:. 492) from faculties and classes of Pamukkale University. In order to measure the fear success, `Fear of Success Scale` developed by Zuckerman and Allison (1975) has been used. In order to measure fear of failure `The Resultant Achievement Motivation` (hope of success-fear of failure) scales for man and women developed by Mehrabian (1968) has been used. In order to measure sex-role identity the Bern Sex Role Inventory (Bern, 1975) has been used. For obtaining demographic characteristics of the participants a nine items instrument has been administered. After analyzing the data collected by two-way ANOVA technique, the significant difference has been calculated between hope of success and fear of success in both sexes (F: F: 4.15, P<05; M: F: 3.89, P<05). It has been found that the male students who have average level hope of success had low fear of success. The female students whose hope of success was low and average level, have been observed with high fear of success. The female students with high hope of success were determined having low fear of success. There was no significant difference between male and female students' fear of success and fear of failure mean scores. The significant difference between mean scores of fear of success and sex-role identity has been calculated by two way ANOVA (F: 2.91, P<05). While the students with sex-role identity androgynous had low fear of success, the students whose sex-role identity ambiguous (undifferentiated) have been found as having high fear of success. The only significant difference have been found between fear of failure and sex-role identity among the female students (F: 9.48, P<0001). The lowest fear of failure had been recorded among the female students who had androgynous sex-role identity.