Farklı liselerde öğrenim gören lise son sınıfı öğrencilerinin mesleki tercihlerinin ve ilgi alanlarının belirlenip karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Bu araştırma, özel lise ve devlet liselerindeki son sınıf öğrencilerinin okul türlerine göre mesleki tercihlerinin ve ilgi alanlarının belirlenip karşılaştırıl ması amacıyla yapılmıştır. Öğrencilerin mesleki tercihleri ile ilgi ve yetenekleri bazı değişkenlere göre karşılaştırılmıştır. Gerekli incelemeler, istatistik! yöntemler kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma, İzmir il merkezinde, farklı sosyo-ekonomik düzeydeki semtlerde bulunan 3 devlet lisesinden 307, 5 özel liseden 157 olmak üzere toplam 464 lise son sınıf öğrencisini kapsamaktadır. Öğrencilerin ilgi ve yetenekleri Kuzgun'un 'Kendini Değerlendirme Envanteri' kullanılarak değerlendirilmiştir. Öğrencilerin aile bilgileri, kendileri hakkındaki görüşleri ve mesleki tercihlerini öğrenebilmek için araştırmacı tarafından hazırlanan 'Kişisel Bilgi Formu' kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen en önemli bulgulardan biri; özel lise öğrencileri ile devlet lisesi öğrencilerinin mesleki tercihleri arasında anlamlı bir farklılığın bulunmasıdır. Ayrıca öğrencilerin yaş grubu, cinsiyet, okul alanı, annelerinin sağ/ayrı/ölü olma durumu, anne-babalarının öğrenim durumu ve meslekleri, ailelerinin aylık geliri, öğrencilerin lisede okuma amacı, okul başarı durumu, üniversiteye girme inancı, alan seçimini yapma şekilleri, kendilerini yetenekli buldukları alanlar ve meslekler hakkında bilgi sahibi olma gibi değişkenlere bağlı olarak mesleki tercihlerinin değiştiği saptanmıştır. Özel lise öğrencilerinin genelde sayısal alan mesleklerini ve daha çok kazanç getiren meslekleri tercih ettiği, devlet lisesi öğrencilerinin ise öğretmenlik, memurluk gibi düzenli yaşam gerektiren ve garanti iş-gelir sağlayan meslekleri tercih ettiği görülmüştür. V

SUMMARY This study was aimed at determining and comparing occupational preference and interest of high school students that were at their last year in a private or state school in accordance with their school characteristics. The occupational preference and interest and ability of the students were compared in accordance with some variables. The statistical methods were used for necessary searches. This study includes total 464 high school students that are at their last year, 307 students from 3 state schools, 157 students from 5 private schools located in different socio-economic neighborhoods. The interest and ability of the students was evaluated using `Self-Evaluation Inventory` of Kuzgun. To collect the information regarding the family, personal thoughts and occupational preference `Personal Data Forms` prepared by researcher was used. One of the most important findings collected from the study is that there is a meaningful difference between occupational preference of private and state schools. It was also determined that the occupational preferences are changed in accordance with some variables such as age group, sex, school characteristics, their mother being alive, separated or dead, the career and education level of their parents, monthly income of the parents, the aim of the students in attending high school, the school success, belief for attending university, ways of choosing departments, the careers that they have ability and having occupational information. It has been detected that private school students generally choose the careers of numerical field and the careers with high earnings, on the other hand, the students in state schools choose the careers that promise orderly life and guaranteed earnings. VI