Koruyucu sağlık hizmetlerinde görev yapan hemşire ve ebelerde iş doyumu, tükenmişlik ve işe devamsızlığı etkileyen faktörlerin araştırılması

Abstract

VII ÖZET Erzurum'da Koruyucu Sağlık Hizmetleri'nde görev yapan hemşire ve ebelerin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri ile işe devamsızlık oranlarına etki edebileceği düşünülen bazı faktörleri ve iş doyumu, tükenmişlik ve işe devamsızlık arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla planlanmış olan araştırmaya 32 hemşire, 54 ebe katılmış olup, evrenin % 95.5'ine ulaşılmıştır. Araştırmada iş doyumu, Aksayan tarafından geliştirilen Hemşirelik iş Doyumu Ölçeği ile, tükenmişlik ise Maslach Tükenmişlik Ölçeği aracılığıyla değerlendirilirken, işe devamsızlık oranını değerlendirmek amacıyla il Sağlık Müdürlüğü kayıtlarından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, hemşire ve ebelerin en az doyum sağladıkları boyutların ücret, yükselme olanakları ve çalışma ortam ve koşullarının olduğu, en fazla doyumun ise, güvenlik, işin kendisi ve çalışma arkadaşlarıyla ilişkiler boyutlarından sağlandığı tesbit edilmiştir. Çocuk bakım sorununun hemşire ve ebelerin genel iş doyumunu olumsuz yönde etkilediği saptanmıştır. Meslek yaşamı boyunca işten ayrılmayı düşünenlerin genel iş doyumu düzeyi anlamlı derecede düşük bulunmuştur. Hemşire ve ebelerin genel iş doyumu ile duygusal tükenmişlik düzeyleri arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken, iş doyumu ile işe devamsızlık arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Örgüte bağlılık ve işten ayrılma girişiminin anlamlı derecede duygusal tükenmişliği etkilediği bulunurken, mesleğe bağlılığın duygusal tükenmişlik ve duyarsızlaşma düzeyini anlamlı, kişisel basan düzeyini ise düşük derecede etkilediği bulunmuştur. İşin kendisi, yönetim biçimi, yöneticilerle ve çalışma arkadaşları ile ilişkiler vs yükselme olanakları boyutlarından sağlanan doyum ile duygusal tükenmişlik düzeyleri arasında negatif, yine işin kendisi yöneticilerle ve çalışma arkadaşları ile ilişkilerden sağlanan doyumun duyarsızlaşma düzeyi ile negatif, işin kendisi boyutundan sağlanan doyum ile kişisel başarı düzeyi arasındaki ilişkinin ise pozitif yönde olduğu tesbit edilmiştir.VIII Duygusal tükenmişlik ile işe devamsızlık arasında zayıf bir pozitif ilişki bulunmuştur. Araştırmanın yürütüldüğü birimde, işe devamsızlık oram %2.4, kişi basma düşen kayıp gün sayısı 6.2 gün olarak tesbit edilmiştir.

IX SUMMARY This study was undertaken to determine the factors affecting on the job satisfaction, burnout levels and the rate of absenteeism and to evaluate the relationships between job satisfaction, burnout level and the rate of absenteeism of the nurses and midwives of the Preventive Health Service in Erzurum. The numbers of nurses and midwives included in this study were 32 and 54, respectively. The rate of the totality reach is 95.5 %. The job saticfaction in this research was evaluated according to the scale of job saticfaction for nurses developed by Aksayan and burnout levels by the Maslach Burnout Scale. The rate of absenteeism was evaluated using the City Healt Office records. Results showed that the nurses and midwives had the least satisfaction on pay, carrier opportunities and working place conditions, however they had the most satisfaction on safety, work itself and the relationships with their friends at work. The baby care problems had inverse effection the general job satisfaction of nurses and midwives. The general job saticfaction of nurses and midwives who attempted to quit job was significantly lower than the others. A significant negative relationship was found between the general job saticfaction and emotional exhuation of the nurses and midwives, but the relationship between the general job saticfaction and the rate of absenteeism was not significant. The dependency to the job organization and attempt to quit job had significant effect on emotional exhuation. Also, the degree of dependence for job was effective on emotional exhuation and depersonalization and the rate of personal accomplishment. A significant negative relationship was found between the level of emotional exhuation and the work itself and type of administration, development opportunities, interrelationships with administrators and work friends. A significant negative relationship was also found between the level of depersonalization and the work itself, interrelationships with administrators and work friends. On the otherhand, there was a positive relationship between the work itself and the level of personal accomplishment.X A fair positive correlation was also found between emotional exhuation and the rate of absenteeism. In this study, the rate of absenteeism was 2.4 %, and the number of days last per capita was 6.2 days.