Paranın değer kaybından doğan zararın tazmin edilebilirliği

Abstract

ÖZET Bu çalışma, Türk Hukuku bakımından, paranın değer kaybının tazmin edilip edilemeyeceği konusunu ele almaktadır. Türkiye'de enflasyon, dolayısıyla paranın değer kaybı olgusu uzun bir süredir yaşanmaktadır. Bu durum, Türk Özel Hukuku'nda bir çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Özel Hukukumuzda paranın değer kaybının beraberinde getirdiği sorunların çözümlerine, borçlununun temerrüdüne kadar geçen süreçte, gerek Öğretide gerekse Uygulamamızda, İsviçre ve Alman Hukuk Sistemlerine paralel bir şekilde değişik biçimlerde yaklaşımlar sergilenmiş, bu konu belirli bir istikrara kavuşmuştur. Buna karşılık, borçlunun temerrüdünden sonra ortaya çıkan para değeri kayıplarının başlı başına tazmin edilebilirliği konusunda, gerek Öğretideki yazarlar gerekse uygulamadaki ortaya konulan düşünceler, birbirine taban tabana zıt çözümler öngürülmüştür. Bu çalışmada, sorunun temelinde satan sebepler teorik açıdan, incelenmiş, varılan sonuçlara bağlı olarak, Öğreti ve uygulamanın, içine düştüğü yanılgılara elden geldiği ölçüde değinilmiştir. Düşüncemize göre, sorunun temelinde, para, para değeri, para borcunun ve temerrüt faizinin niteliklerinin farklı anlaşılması dolayısıyla, munzam zararın hukuk sistemi içinde anlamı ve koşullarının farklı yorumlanması yatmaktadır. Bu düşünceden hareketle, çalışmamız üç bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde, para, para değeri, para borcu ve munzam zarar kavramlarına ayrılmıştır. İkinci bölümde ise, Munzam zarar tazminatının koşullarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, Munzam zarar tazminatına konu olabilecek örneklere yer verilmiş, bu çerçevede paranın değer kaybının ayrı bir zarar kalemi olabileceğine ve konuya ilişkin tazminatın esaslarına değinilmiştir.

ABSTRACT This study deals with the fact that loss of value of money can be r compensated or not in accordance with theTurkish Law. Turkey has been suffering from inflation, loss of value of money, for a very long time. This causes a lot of problems. Several approaches on a parallel with German and Swiss law systems both in theory and practice have been applied to solve the problems resulted from the loss of value of money in our Private Law in the process of default of debtor and a certain level of stabilization has been accomplished. However, opposite ways of solution have been suggested by the authorities in theory and practice for the matter of compensating the loss of value of money after the default of debtor. In this study, basic reasons have been examined theoretically and errors made in theory and practice have been tried to handle. According to our opinion, the concepts such as money, value of money, nature of debts and interest of default are considered in a different way and the meaning and conditions of supplementary loss in a legal system are interpreted in a different way. From this stand point of view, our study has three different chapters. In chapter one, concepts such as money, value of money, debts and supplementary loss have been examined. Chapter two deals with the conditions of compensation of supplementary loss. In chapter three, different cases for compensation of supplementary loss have been given and the fact that loss of value of money can be considered as a separate thing and conditions of compensation have been dealt with.