Gazali ve Swinburne`de Tanrı`nın bilgisi

Abstract

Tez giriş ve sonuç bölümlerinin dışında, üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında, Tann'nm bilgisi sorunu ve bunun diğer bölümlerde nasıl tartışılacağı ele alınmaktadır. Tann'nm bilgisini temellendirme sorunu olarak ele alman birinci bölümde; dış dünya ve insandan hareketle, Tann'nm bilgisine ilişkin kanıtlar fle Tann'nm bilgisinin mahiyeti ile ilgili tanımlamalara değinilmektedir. Tezin ana sorunu olarak belirlenen Tann'nm değişen olgulara ilişkin bilgisi ikinci bölümde ele alınmaktadır. Bu bölümde, Tann'nm 7-amaTilı ya da zamansız bir varlık ohm olmadığı paralelinde, bilgisinin değişip değişmediği sorunu merkeze alınmaktadır. Sorunla ilgili olarak,Tann'nm bilgisinin değişmezliğini savunan teorilere genişçe yer verilmektedir, fbn-i Sina'mn Tann'nm tikelleri tümel yolla bildiğini savunan görüşlerine karşılık, Gazali'nin; Tann'nm aynı bilgi ile -değişmeksizin- tüm değişkenleri bildiği` görüşü tartışılmaktadır. Swinburae'un soruna yaklaşımı da, `Tann'nm rpantıksal imkan dahilindeki önermeleri bilmesi` iddiası çerçevesinde ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde, mantıksal imkanın sınırlan ele alınarak, Swinburne'cu yaklaşımda, Tann'nm geleceğe ve özgür faillerin eylemlerine ilişkin önermeleri bilemeyeceği sonucuna varılmaktadır. Bu iddia aynı zamanda Tann'nm ve insanın iradesini savunma adına bilgisinin sınırlandırılması anlamına da gelmektedir. Bu bölümde Gazali'nin konu ile ilgili görüşleri hakkında, Tann'nm bilgisinde her hangi bir sınırlamanın tanrısal yetkinliğe aykm olacağı ve onun sıfatlarının birbirini gerektirdiği sonucuna varılmaktadır.. Sonuç kısmında, Gazali'nin ileri sürdüğü; `Tann'nm hem değişmediği hem de değişken olgulan doğrudan büdiğT görüşü, teizm açısından daha tutarlı görülmekle birlikte, felsefi temellendirmeye ihtiyaç duyduğu belirtilmektedir. Swinburne'un yaklaşımı ise, zamanda aktif bir Tann'yı anlayışım geliştirme çabası olumlu görülmekle birlikte, Tann'nm bilgisini zayıflatılmış ve sınırlandırılmış bir yolla kabul etmesi teizmin Tamı anlayışıyla tutarlı görülmemektedir.

The thesis consists of three chapters apart from the introduction and the conclusion. The introduction presents the problem of Divine omniscience and outlines the procedure to be followed in the chapters. In the first chapter, the problem of the grounding Divine omnscience is examined by reference to the proofs available in the areas of the human knowledge and the external world. The second chapter deals with the major problem our thesis, that is, God's knowledge of contingent truths or temporal facts. The main question is mat if God is to know contingent truths whether He needs to be a temporal being or can He know them in a tunelessly way? In this connection, both Ibn Sina' s thesis that God can have the knowledge of particulars via universals and Ghazali's view that God can know particulars without there being a change in His knowledge whatsoever, are scrutinized. This chapter also examines Swinburne's contention that God can only know the logically possible propositions which He entertains. The third chapter highlights the issues of Divine foreknowledge with respect to propositions whose truth involves the actions of free agents. In this connection, Swinburne's claim that God somehow puts self-restrictions on His knowledge of the actions of free agents for the sake of their freedom is criticized and Ghazali's contention that there can be no restriction on Divine knowledge is defended as a viable alternative.