20. yüzyıl`ın ilk yarısında Kayseri`de kamu yapıları

Abstract

Anadolu'da Batılılaşma hareketleriyle başlayan özellikle Tanzimat'ın ilanıyla Osmanlı topraklarında yapımı hız kazanan kamu yapılarının 20. yüzyılda önemi daha iyi anlaşılmıştır.Çünkü daha önce merkezden yürütülen işler II. Abdülhamit döneminden itibaren Anadolu ve diğer Osmanlı şehirlerindeki taşra teşkilatlarında da görüldüğü için yoğun bir imar faaliyetine girilmiştir. Modernleşme alanında ilk adım merkezden başlayarak, gelişimini diğer şehirlerle tamamlamıştır.Kayseri'de de bu yüzyıla kadar devam eden mimari birikim bu yüzyılın ilk yarısından itibaren yerini batılı anlamda modern, sade yapılmış kamu yapılarına bırakmıştır. Cumhuriyet ile başlayan değişim Kayseri şehrinde sanayi, eğitim ve ulaşım alanında kendini göstermiştir. Yabancı Şirketler tarafından yapılan bazı kamu yapıları şehrin gelişmesinde etken olmuştur. Bu dönemde amaç sadece işleve yönelik binalar yapmaktır.Tayyare Uçak Fabrikası ile başlayan bu dönem Tren İstasyonunun ve Sümerbank Bez Fabrikası kompleksinin yapılmasıyla devam etmiştir. Bu yatırımlar yabancı şirketler tarafından onların mimarisi temel alınarak gerçekleştirilmiştir. Açılan Sanat Enstitüleri ile kamu yapılarına deneyimli eleman yetiştirmek amaçlanmış bu durum yatırımların bütünlüğünü yansıtmaktadır. Bu çalışma ile 20. yüzyılın ilk yarısını kapsayan kamu yapılarının yeniden incelenip bir arada toplanması amaçlanmıştır.Özet ve sonuç olarak Kayseri'de 20. yüzyılın ilk yarısında inşa edilen on üç adet kamu yapısının araştırılması, incelenmesi ve gözlem yapılarak yeniden değerlendirilmesi sonucunda yapıların bazılarının işlevini devam ettirdiği görülmektedir. Ayrıca yapıların plan, malzeme, mimari özellikleri belirtilerek, aralarındaki farklar değerlendirme bölümünde verilmiştir. Kayseri Lisesi ve Saat Kulesinde görülen bitkisel motiflerin dışında yapılarda süslemeye rastlanılmamıştır, dönem mimarisinin çok sade yapılardan oluştuğu gözlenmiştir.

The importance of public buildings has been realized in 20th century, because of westernization of Anatolia especially after (Tanzimat) administrative reforms due to The Second Abdulhamit period central management policy has started changing to the provinces based management of the other Ottoman cities and Anatolia slowly but rigorously. Modernization has started at the central management then the other cities continued the modernization.Until that time we can see real architectural buildings all around Kayseri, but after first half of the 20th century functionalism became more important for public building and we can see public buildings plain as western. After proclamation of the republic, Kayseri has changed in matter of industry, education and transportation. Some new built public buildings have positively affected the city, which have been built by foreign companies. They aimed to build functional plain buildings.This period has begun with Tayyare Airplane Factory and continued with Train Station and Sumerbank Fabric Complex. These investments have been repaired according to the foreign architecture. Art Institutions has opened to raise educated and experienced staff for public buildings and this shows us the relevance of investments. This study aims to reinvestigating and recollecting the public buildings in Kayseri which is including the first half of 20th century.As conclusion and summary, 13 public buildings which have been built in Kayseri in first half of 20th century have been investigated, observed and revaluated and it has been seen that they continue the carry functional feature other than few exceptions. Their similarity also compared in valuation chapter regarding to their plan, material, and architectural feature.There is no decoration has been seen in these buildings other than few plant decoration can be seen in Kayseri Lisesi and Saat Kulesi these buildings are mainly very plain.