Amasya 23 numaralı Şer`iyye Sicili (H. 1112-1113/M. 1700-1702): İnceleme-metin

Abstract

Tarihi kaynaklar içerisinde şer'iyye sicillerinin son derece önemli bir yeri vardır. Şer'iyye sicilleri Osmanlı Devletinin askerî, hukukî, iktisadî, dinî ve idarî müesseseleri gibi birçok alanı hakkında önemli bilgiler içermektedir. Siciller ait olduğu yerin eski yerleşim birimlerini, buradaki insanların lakaplarını, insanların birbiriyle olan ticari münasebetlerini, sosyal yaşamlarını, ekonomik durumlarını, hukuki münasebetlerini içermektedir ve şer'i mahkemeler hakkında önemli bilgiler vermektedir. Bunun için şer'iyye sicilleri Osmanlı Devleti'nin siyasî, idarî ve sosyal tarihini incelerken başvurulması gereken öncelikli kaynaklardandır. Şer'iyye sicillerinin öneminden hareketle Amasya şehir tarihini incelemek için bu kaynaklardan faydalanma yoluna gittik.Hazırlamış olduğum Yüksek Lisans tezi, 23 numaralı ve 1700?1702(H.1112?1113) tarihlerini ihtiva eden Amasya'ya ait Şer`iyye Sicil Defteridir. Bu, üzerinde çalıştığım sicilin orjinali Ankara Milli Kütüphane'de, mikrofilmi ise İSAM Kütüphanesinde bulunmaktadır.Çalışmam üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm kendi içinde altı kısma ayrıldı. Birinci kısmı hazırlamadan önce kaynak taraması yaparak Kadılar ve bunların görevleri ile Şer'iyye Sicilleri hakkında bilgi verdik. Birinci bölümün ikinci kısmında belge türlerinin tasnifini yaptık. Üçüncü kısımda Amasya tarihi ve şehrin idari yapısı, dördüncü kısımda sosyal hayat, beşinci kısımda ise ekonomik yapı hakkında bilgi verdik. İkinci bölümde 23 numaralı şeriyye sicili hakkında bilgi ile kayıt özetlerini verdik. Üçüncü bölümde ise metnin transkripsiyonunu yapmış bulunmaktayız.Anahtar Kelimeler: Şer'iyye Sicil Defteri, Kadı, Amasya.

Shar?iyya records have an important place among historical resources. Shar?iyya records include important information about many fields of the Ottoman State like its military, legal, economic, religious and administrative institutions. Records include the former settlement units of the places they belong to, the commercial relationships among the people, their social lives, economic situations and legal relationships; they also give important information about religious courts. Therefore, Shar?iyya records are the first resources that need to be referred to while examining the political, administrative and social history of the Ottoman State. Acting upon the importance of Shar?iyya records, we referred to those resources while examining the history of the city of Amasya.The postgraduate thesis I have prepared is Shar?iyya Records Book of Amasya numbered 23 and dated 1700?1702 (H.1112?1113). The original of the records book I have examined is at Ankara Milli Kütüphane (National Library) and its microfilm is at İSAM Library.My thesis consists of three chapters. The first chapter is divided into six parts. Before preparing the first part, I scanned the resources and gave information about qadis (judges), their duties and Shar?iyya Records. In the second part of the first chapter, I classified the types of documents. I gave information about the history of Amasya and the administrative structure of the city in the third part, social life in the fourth part and economic structure in the fifth part. In the second chapter, I gave information about the Shar?iyya Records Book numbered 23 and the summary of records in it. In the third chapter, I wrote the transcription of the text.Key Words: Shar?iyya Records Book, Qadi (Judge), Amasya.