16. yüzyıl Osmanlı kale kuşatmaları (strateji, taktik, kuşatma aşamaları ve teknolojisi)

Abstract

Bu çalışma, 16. asır Osmanlı Kuşatma Savaşlarını çeşitli veçhelerden incelemektedir. Öncelikle her kale muhasarası karşılaştırmalı kaynak değerlendirilmesiyle ele alınmış daha sonra bütüncül bakış açısıyla tespitlerde bulunulmuştur. İlk olarak 16. asır öncesi Osmanlı muhasaraları genel çizgileriyle gözden geçirilmiş, akabinde incelenen asırdaki kuşatmaların genel bir dökümü yapılmış ve kalelerin fetih yöntemleri belirlenmiştir. Alınamayan kaleler ayrı bir başlık altında değerlendirildikten sonra, muhasara edilen kalelerin fiziki yapılarına değinilmiştir. Askeri Devrim Kuramı ele alınan konu açısından sorgulanarak tenkide tabi tutulmuş ve net bulgulara ulaşılmıştır. Osmanlı kale muhasaralarının aşamaları detaylı bir analiz ile gün yüzüne çıkarılmış; Osmanlı kuşatma ordularının temel stratejisi ve taktikleri ile müdafilerin savunma strateji ve taktikleri ortaya konulmuştur.Son olarak Osmanlı kuşatma savaşlarında neticeye tesir eden faktörler belirlenerek tetkik edilmiştir. Burada kuşatma sırasındaki lojistik faaliyetler, iklim ve doğa olayları, motivasyonel ve psikolojik unsurlar, istihbarat ve casusluk faaliyetleri, hastalıklar ile ordunun komutası üzerine yoğunlaşılmıştır. Osmanlı muhasara teknolojisine tezin başından itibaren metin içinde yeri geldikçe değinilmiştir.Anahtar Kelimeler: Osmanlı İmparatorluğu, 16. Yüzyıl, Kale Kuşatmaları,Askeri Devrim, Strateji, Taktik, Teknoloji.

This work examines the Ottoman siege wars of 16. Century in various respects. At first, all castle sieges were observed with comparative evaluation of the sources and later identifications were made in integral perspective. First of all, the Ottoman sieges before 16. Century were looked over in general lines, after that a general enumeration of sieges in the mentioned century was made, and conquest ways of castles were identified. Physical structures of besieged castles were examined, after castles which couldn't be conquered were evaluated under a different title. Military Revolution Theory was criticized in respect of the observed subject and there could be reached to certain findings. Stages of the Ottoman castle sieges were enlightened with a detailed analysis; basic strategy and tactics of the Ottoman besieging armies, and defense strategy and tactics of defenders were displayed.At the end the factors affecting the result in the Ottoman siege wars were identified and criticized. Here it was concentrated on logistic activities during besieging, matters of climax and nature, motivational and physiological elements, intelligence and espionage activities, disease and commanding of army. From beginning in the text occasionally it was looked over the Ottoman besieging technology.Keywords: Ottoman Empire, 16. Century, Castle Sieges, Military Revolution, Strategy, Tactic, Technology.