Tarihî Türk lehçelerinde ve çağdaş Sibirya Türk lehçelerinde zamirler

Abstract

Doktora tezi olarak hazırladığımız bu çalışma Altay dilleri olarak tasavvur edilen Moğolca, Tunguzca (Mançu-Tunguzca), Korece, Japoncadaki ve tarihî Türk lehçeleri ile çağdaş Sibirya Türk lehçelerindeki zamirleri konu edinmektedir.Çalışmamız; `Giriş`, `Altay Dillerinde Zamirler`, `Proto-Türkçede ve Tarihî Türk Lehçelerinde Zamirler` ve `Çağdaş Sibirya Türk Lehçelerinde Zamirler` olmak üzere 4 ana bölümden oluşmaktadır.Elinizdeki çalışmanın `Giriş` bölümünde zamir konusu üzerine Altay dillerinde, tarihî ve çağdaş Türk lehçelerinde yapılan incelemeler (karşılaştırmalı dil bilgisi kitapları, monografiler, makaleler vb.) tanıtılmış ve bu incelemelerin mahiyetleri genel hatlarıyla değerlendirilmiştir. `Altay Dillerinde Zamirler` bölümünde, Moğolca, Tunguzca (Mançu-Tunguzca), Korece ve Japoncadaki kişi, işaret, soru, dönüşlülük ve belirsizlik zamirleri tetkik edilmiştir. Bu bölümün sonunda Altay dillerindeki zamirlerin genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır.`Proto-Türkçede ve Tarihî Türk Lehçelerinde Zamirler` bölümünde Proto-Türkçede ve Tarihî Türk yazı dillerinden Köktürk, Uygur, Karahanlı, Harezm, Kıpçak, Eski Anadolu, Çağatay ve Osmanlı Türkçesindeki kişi, işaret, soru, dönüşlülük ve belirsizlik zamirleri incelenmiştir.Çalışmamızın `Çağdaş Sibirya Türk Lehçelerinde Zamirler` bölümünde çağdaş Sibirya Türk lehçelerinden yazı dili olarak kullanılan Altay, Tuva, Hakas ve Yakut Türkçesindeki kişi, işaret, soru, dönüşlülük ve belirsizlik zamirleri ele alınmıştır. Bu lehçelerin ağızlarındaki zamir örnekleri de tespit edilebildiği kadarıyla tanıklanmıştır.Çalışmanın sonunda Son Söz ve Kaynaklar kısmı bulunmaktadır. Son Söz kısmında incelememizde elde ettiğimiz sonuçlar maddeler hâlinde sıralanmıştır. Kaynaklar kısmında ise çalışmamızda kullandığımız eserlerin künyelerine yer verilmiştir.

The PhD thesis deals with the subject of pronouns in historical Turkish dialects, contemporary Turkic dialects of Siberia, Mongolian, Tungusic (Manchu-Tungus), Korean, and Japanese known as Altaic languages.The study consists of four main parts: `Introduction`, `Pronouns in Altaic Languages`, `Pronouns in Proto-Turkish and Historical Turkish Dialects` and `Pronouns in Contemporary Siberian Turkic Dialects`.The `Introduction` sets the boundaries of the subject of pronouns in Altaic languages, and discusses the studies on pronouns in historical and contemporary Turkish dialects (comparative grammars, monographies, articles, etc.).The chapter `Pronouns in the Altaic Languages` examines personal pronouns, demonstrative pronouns, interrogative pronouns, reflexive pronouns, indefinite pronouns in Mongolian, Tungusic (Manchu-Tungus) Japanese, Korean. The chapter ends with a general evaluation of pronouns in Altaic languages.The chapter `Pronouns in Proto-Turkish and Historical Turkish Dialects` examines personal pronouns, demonstrative pronouns, interrogative pronouns, reflexive pronouns, indefinite pronouns in Proto-Turkish and the historical Turkish written languages, namely, Orkhun, Uighur, Khakani (Karakhanid) Turkish, Khwarazm, Kipchak, Old Anatolian Turkish, Chagatai and Ottoman Turkish.The chapter `Pronouns in Contemporary Siberian Turkic Dialects` examines personal pronouns, demonstrative pronouns, interrogative pronouns, reflexive pronouns, indefinite pronouns in the Turkic dialects of Siberia (which have a written form) in Altai, Tuva, Khakas and Yakut Turkic.The Epilog reviews and sums the result of the investigation on pronouns. The final chaptes of the thesis is a bibliography.