Mental hastalarda genetik araştırmalar

Abstract

VI. ÖZET Bu çalışmada; 1983-1986 yılları arasında Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Psi kiyatri kliniğinde, tedavi gören 19 kadın, 44 erkek, Elazığ Ruh ve Sinir Hastalıkla rı Hastanesinde tedavi edilen 73 kadın ve 322 erkek olmak üzere toplam 458 hastada mental hastalıkların kalıtımla olan ilişkisi araştırılmıştır. Mental hastalıkların kalıtım ile ilişkisi; dolaylı yöntemlerden pedigri yön temi (7, 96, 99, 100), sitogenetik laboratuvarlarında rutin olarak kullanılan temel yöntemlerden biri olan periferik kan kültürü yöntemi (7, 13, 21, 27, 36, 40, 45, 62, 66, 83, 84, 99) ve X-kromatin yöntemi (7, 97, 99) uygulanarak araştırılmıştır. Hastalardan 13 kadın ve 62 erkekte kromozom kültürü sağlanamadığından kromo- zomal değerlendirmeye alınamamış, ancak pedigri bilgisi sağlananların pedigri ana lizleri yapılarak değerlendirmeye alınmıştır. Ayrıca, hasta gruplarında tespit edilen kromozomal düzensizliklerin normal bireylerde ne sıklıkta bulunduğunu tespit etmek ve istatistiksel olarak karşılaştır mak amacıyla 19'u kadın, 1 9' u erkek olmak üzere 38 sağlıklı birey kontrol grubu ola rak kullanılmıştır. Kontrol ve hasta preparatlarmdan elde edilen metafazlar sayısal ve yapısal kromozom düzensizlikleri yönünden değerlendirilmiş, şüpheli hastalardan 5-8 ve diğer hastaların tamamından ise birer metafazm fotoğrafı çekilerek, karyotip analizi yapıl mış ve böylece düzensizliğin hangi kromozomu tuttuğu saptanmaya çalışılmıştır. Kontrol ve hasta gruplarından elde edilen; sayı sal düzensizlik içeren hücre sayısı, yapısal düzensizlik içeren hücre sayısı, toplam düzensizlik içeren hücre sa yısı, DG assosiasyonları içeren hücre sayısı, toplam DG assosiasyonlarının toplam hücre sayısına oranı, toplam yapısal düzensizliklerin toplam hücre sayısına oranı, A, B ve C grubu kromozomlarında saptanan yapısal düzensizlik sayısı yüzdeleri arasın daki fark istatistiksel yöntemle (29) değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, özet olarak aşağıdaki bulgular elde edilmiştir. 1. Psikoz manik depresif hastalarda majör bir kromozom düzensizliği tespit edilememiştir. Ancak bazı minör kromozomal düzensizlikler tespit edilmiş ve anlamlı lı bulunurak hastalığın kromozomal düzensizliklerle ilişkili olabileceği kanaatma varılmıştır. Pedigri analizlerinde ise hastalığın dominant karakterli olabileceği görülmüş tür. 2. Şizofrenik hastalarda majör kromozom düzensizliği olarak bir hastada 47, XXY genotipi (Klinefelter sendromu), diğer bir hastada ise 45, XY,D-,D-t(DqDq)+ genotipi saptanmıştır. Ayrıca bazı minör kromozomal düzensizlikler de tespit edilmiş89 ve bunların bazıları anlamlı bulunarak hastalığın kromozomal düzensizliklerle iliş kili olabileceği saptanmıştır. Pedigri analizlerinde ise hastalığın otozomal dominant, otozomal resesif ve polijenik kalıtımlı olabileceği fikri güç kazanmıştır. 3. Alkolik, epi'leptik ve demans grubu hastalarda majör bir kromozom düzen sizliği görülmediği gibi, tespit edilen minör kromozomal düzensizliklerin de anlamlı bulunmadığı görülmüştür. Pedigrilerinin azlığı nedeniyle hastalıkların kalıtım kalıbı konusunda bir sonuca varılamamıştır. dilsentitltQt 4. Oligofrenik hastalarda majör bir kromozom Saptanamamış olmasına rağmen, bunlarda minör kromozomal düzensizlikler tespit edilmiş ve bunların bazıları anlam lı bulunarak, hastalığın kromozomal düzensizliklerle ilişkisi olabileceği kanısına varılmıştır. Pedigri analizlerinde ise hastalığın otozomal resesif ve polijenik kalıtım lı olabileceği görülmüştür. 5. Diğer psikoz hastalarda da majör bir kromozom düzensizliği bulunmamış tır. Saptanan diğer minör kromozomal düzensizliklerden bazıları anlamlı bulunmuş ve hastalığın kromozom düzensizlikleri ile ilişkisi olabileceği kanısına varılmış tır. Pedigri analizlerinde ise hastalığın otozomal dominant, otozomal resesif ve polijenik kalıtımlı olabileceği kanısına varılmıştır. Sonuç olarak, mental hastalıklar ile kalıtım arasında bir ilişkinin olabile ceği kanısına varılmıştır. Bu ilişki, kromozomal düzensizlikler düzeyinde ve tek gen mutasyonları seviyesinde düşünülmektedir. Bazı hastalık gruplarında da genetik bir heterojen i ten in sözkonusu olabileceği fikri edinilmiştir.

SUMMARY In this study, (between the years 1983-1986) İ9 women, 44 men in the Psychiatry Clinic of Medical Faculty of Dicle Universty and 73 women, 322 men hospitalized in Ela- PsjjcWfcArfc. zığ Stato Hospital have been examined. We investigated the relation of mental dieases with heredity. The relation of mental dieases with heredity has been investigated with pedi gree (7, 96, 99, 100), peripheric blood culture (7, 13, 21, 27, 36, 40, 45, 62, 66, 83, 84, 99) and X-chromatin (7, 97, 99) methods. 13 women, 62 men were not included in cytogenetic analyses because we could not get chromosome cultures from this patients. Of these patients from whom we ob tained pedigree analyses were included in assessment. In addition, 19 healthy women and 19 healthy men have been taken as control group. The disorderness of chromosomes in structure and number in metaphases were examined. 5-8 metaphase photographes from the patients that we were suspicious of their chromosomes, one metaphase photograph from each of the rest were taken and karyotype analyses were carried out. Aberrant cells which obtanied from the patients and control group have been assessed by statistical (29) methods., ? The followings were found of importance. 1. In the patients with psychosis manic depressive there was no major chromosome disorderness. But minor chromosome disorderness some of which were statistically significant have been found. In pedigree analyses of the patients it seemed that it was dominantly inher- itant. 2. In the patients with schizophrenia there was 47,XXY genotype (Klinefel- ters syndrome) in one and 45,XY,D-,D-t(DqDq)+ genotype in another one, but minor chromosome disorderness some of which were statistically significant have been found. In pedigree analyses of the patients it seemed that it might have been domi nantly, recessively and polygenicly inheritant. 3. In alcoholics, epileptic and demans there was no major chromosome disor derness and minor chromosomes disorderness were found insignificant. Because of insuf ficient pedigree we could not get the results about the type of their inheritance.91 4. Altough there has not been observed any major chromosome disorderness in patients with oligophrenic» minor chromosome disorderness some of which were statistically significant have been found. In pedigree analyses of the patients it seemed that it might have been recessi- vely and polygenicly inheritant. 5. In the other psychosis patients no major chromosome disorderness were found, but minor chromosome disorderness some of which were statistically significant have been found. In pedigree analyses of the patients it seemed that it might have been dominant- ly, recessively and polygenicly inheritant. As a result we found that there might be a relation between the mental diseases and heredity and this has been related with chromosomal disorderness and one gen muta tion and also there might be genetic heterogenity.