Bir sentetik piretroit insektisitin (Cypermethrin) Subletal dozlarının gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss)`na histopatolojik, hematolojik ve biyokimyasal etkileri

Abstract

ÖZET Tarım arazilerinde gün geçtikçe daha geniş kullanım alanı bulan sentetik piretroitlerden Cypermethrin' in gökkuşağı alabalığında neden olduğu, makroskobik ve histopatolojik değişiklikler, hematotoksisitesi ve kan biyokimyasına etkisinin belirlenmesi amacıyla balıklar bu pestisitin letal dozunun (LC5o96h=0.0082 mg/1) altındaki 3 farklı dozuna (1/2 letal doz, lA letal doz ve 1/8 letal doz) maruz bırakılmışlardır. Makroskobik incelemede, pestisit uygulanan gruplardaki balıklarda solungaçlarda anemik görünüm yanında hafif kanamalar, intestinal bölgede adipoz dokuda peteşiler, peritonda ve göz çevresinde hemoraji, dalak renginde koyulaşma, karaciğer renginde ise hafif solgunluk ve vücut renginde genel olarak bir koyulaşma belirlenmiştir. Histopatolojik incelemeler sonucunda; Cypermethrin' in toksik etkisi ile, karaciğerde, hepatositlerde hidrofik dejenerasyon, vakuller dejenerasyon, yağlanma, hemoraji ve hücresel nekroz, böbreklerde vasküler dilatasyon, glomerüllerde hücresel proliferasyon ve nekroz gibi semptomlar tespit edilmiştir. Hematolojik parametrelerden Eritrosit sayısı, Trombosit sayısı, Hemoglobin ve Eritrosit - Sedimentasyon oram gibi değerlerde pestisite maruz kalan gruplarda kontrol ile karşılaştırıldığında artış görülürken, toplam lökosit sayısı ve hematokrit değerinde ise azalma belirlenmiştir. Biyokimyasal parametrelere bakıldığında; ALP, GPT ve LDH yükselirken, GOT, Chol, Ca ve P düşmüştür. Glu, Cre, TP ve Na değerleri ise farklı dozlarda farklı tepkiler göstermiştir.

II SUMMARY Fish were exposed to 3 different doses which were below lethal dose (LCso96h=0.0082 mg/1) in order to determine the effect of Cypermethrin from snythetic pyrethroids are being used increasingly in agriculturel lands, on macroscobic and histopathological alterations and haematotoxicity and blood biochemistry. In macroscobic evaluation they were determined that, fish in pesticide applied group had slightly hemorrhages in peritoneum and around eyes, darkening in the color of spleen, slightly paleness in the color of liver, and darkening on the color of whole body. As results of histopathological examination, symptoms such as hydrophic and vacuolar deterioration in hepatocits, hemorrhage, cellular necrosis in hepatocyte and liver, fatty liver, vascular dilatation, cellular proliferation in glomerules and necrosis in kidney. They were determined that trombocyte count (Pit), erythrocyte count (RBC), haemoglobin content and erythrocyte - sedimentation rate (ESR) increased when compored control with group exposed to pesticide, however, total leukocyte count and haematocrit values decreased. Once looking at biochemical parameters, when ALP, GPT and LDH increased, GOT, Choi, Ca and P decreased. Glu, Cre, TP and Na values had demonstrated different responses in various doses.