Gökçeada ve Bozcaada adalarının kemiricileri

Abstract

ÖZET Kuzey Ege'de yeralan Gökçeada ve Bozcaada'ya 1990 - 1992 yıllarında 2 kez yaz, 1 kez sonbahar ve 1 kez de ilkbahar olmak üzere 4 'er kez gidilerek 122 günlük arazi çalışması sonunda toplam 449 adet kemirici örneği toplanmıştır. Gökçeada'da 14 değişik lokaliteden 261 adet kemirici örneği toplanmış ve bu adada 3 familya 'ya (Sciuridae, Muridae, Spalacidae) bağlı, 5 cinse (Sciurus. Apodemus. Rattus. Mus ve Spa lax) ait 7 türün (Sciurus anomalus. Apodemus f lavicollis, Apodemus sylvaticus. Rattus rattus. Rattus norvegicus. Mus macedonicus ve Spa lax leucodon) bulunduğu tespit edilmiştir. Bozcaada'da ise 11 değişik lokaliteden 188 adet kemirici örneği toplanmış ve bu adada da 2 familya'ya (Muridae, Spalacidae) bağlı, 4 cinse (Apodemus, Rattus, Mus ve Spa lax) ait 4 türün (Apodemus sp., Rattus rattus. Mus domesticus ve Spalax leucodon) bulunduğu tespit edilmiştir. Bu türlere ait ekolojik bilgiler de değerlendirilerek adalarda yasayan kemirici türlerine ait örnekler Trakya ve Kuzeybatı Anadolu'dan elde edilen örnekler ile aynı yas grupları arasında morfolojik olarak karsı İstın lmıst ir. Bu karşılaştırma sonunda Gökçeada Sciurus anomalus ile Bozcaada Apodemus ve Spalax örneklerinin Kuzeybatı Anadolu örneklerine benzer olduğu, Gökçeada Apodemus ve Spalax örneklerinin de Trakya örneklerine benzer olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte her iki adadaki Rattus ve Mus örneklerinin Kuzeybatı Anadolu ve Trakya örneklerine benzer olduğu görülmüştür. Kuzeyden güneye doğru inildiğinde morfolojik özellikleri birbirine karışan A_,_ sylvaticus ile A. f lavicollis örneklerinin tür düzeyindeki teşhisi zorlaşır. Bu nedenle her iki adadaki Apodemus örneklerine morfometrik ve morfolojik indeksler uygulanmış ve bu indekslerin Gökçeada ve Bozcaada Apodemus örneklerinin teşhisinde yetersiz kaldığı görülmüştür. Bunun üzerine Avrupa'da simpatrik olarak bulunan A. sylvaticus ve 2L_ f lavicollis'e ait örneklerin teşhisinde başarıyla kullanılan foreman inkisiv / maksi İla dis sırası uzunluğu (FI/I1-M3) serpilme diyagramı yöntemini adalardaki Apodemus örneklere uygulanmış ve dış morfolojik özelliklerin yardımıyla da örnekler teşhis edilebilmiştir. Bu uygulamanın sonunda Gökçeada'dan elde edilen Apodemus' 1ar m A. f lavicollis ve İL. sylvaticus türlerine ait olduğu fakat Bozcaada Apodemus ' larının Gökçeada Apodemus ' larından tamamen farklı olduğu tespit edilmiştir. Bu yüzden Bozcaada Apodemus 'lan sadece cins düzeyinde teşhis edilebilmiş ve bu örnekler Apodemus sp. olarak verilmiştir.II Gökçeada, Bozcaada, Kuzeybatı Anadolu, Trakya ve Slovenya'ya ait 9 Apodemus populasyonuna ait örnekler üzerine 12 metrik kafatası ölçüsü kullanılarak diskriminant fonksiyon analizi uygulanmıştır. Aynı zamanda kullandığımız ayırma yönteminin geçerliliği kontrol edilmiştir.Bu analizde Gökçeada, Bozcaada, Avrupa ve Kuzeybatı Anadolu Apodemus populasyonlarının birbirleri ile olan yakınlığı, ilişkileri açıklanmıştır. Her iki adadan elde edilen türlerin aynı yas grubu erkek ve dişi örneklerine ait dış vücut ve kafatası ölçüleri tablolar halinde verilmiş ve Spalaxleucodon dışındaki diğer türlerin erkek ve dişileri arasında herhangi bir fark olmadığı görülmüştür. Anahtar Kelimeler : Memeliler, adalar, Gökçeada ve Bozcaada. Türkiye'nin kemirici faunası

m SUMMARY Gökçeada and Bozcaada, Northen Eagean islands were visited 4 times, twice in summer, once in spring and once in autumn, between 1990 and 1992 and as a total of 122 days 449 rodent samples were collected. In Gökçeada, 261 rodent samples from 14 different localities were collected and 7 specimens (Sciurus anomalus, Apodemus f lavicollis, Apodemus sylvaticua. Rattua rattus, Rattua norvegicus. Mus macedonicus ve Spa lax leucodon). belonging to 5 genus (Sciurua. Apodemus. Rattua. Mus and Spa lax) of 3 families (Sciuridae, Muridae and Spalacidae) were determined. Whereas in Bozcaada, 188 rodent samples from 11 different localities were collected and 4 species (Apodemus sp., Rattua rattus. Mus domesticus ve Spa lax leucodon) belonging to 4 genus (Apodemus. Rattua. Mus and Spa lax) of 2 families (Muridae and Spalacidae) were determined. Using the information about their ecological features, morfological comparison of same-aged rodent samples from islands with the Turkish Thrace and Northwestern Anatolia was carried out. As a result of comparison, it was found that S_j_ anomalus of Gökçeada, Apodemus and Spa lax samples of Bozcaada showed similarity to the samples from Northwestern Anatolia. Whereas Apodemus and Spa lax samples from Gökçeada showed similarity to the samples from Turkish Thrace. However Rattua and Mus samples from both islands showed similarity all samples, from both Turkish Thrace and Northwestern Anatolia. When it is moved from North to South, morphological features of A^ f lavicollis and A^ sylvaticus is getting mixed up, and classification which, on the species level, is getting har der. There for e both morphometric and morphological indexes were used for all Apodemus specimens in both islands However, these indexes are not sufficient for identification of these specimens. Because of that, a method of foreman incisiv / maxilla teeth length (FI/I1-M3) separation diagram, which has been used succesfully in Europae to identify simpatric Apodemus populations, is used on Apodemus specimens in both islands and with the help of external morphological features, samples were identifed. As a result of the application of the new method» it was found that Apodemus specimens in Gökçeada belong to both A_i. f lavicollia and ÜL. aylvaticua but Apodemus samples in Bozcaada were extremly different than Apodemus samples from Gökçeada. Therefore Apodemus samples of Bozcaada could only have been identifed on the genus level and these samples hve been classified as Apodemus sp.IV 9 Apodemua populations from Gökçeada, Bozcaada» Northwestern Anatolia, Turkish Thrace and Slovenia were analysed for discriminant function test accordig to 12 metric skull measurements. On the same time, the previous test is controlled by comparing the results of both tests. With discriminant analysis techinique, the relations of the Apodemus populations, with Gökçeada, Bozcaada, Europea and Northwest Anatolia are cleared. Body and skull measurements of same-aged male and female samples from both islands have been listed in tables and except Spa lax leucodon, no difference between males and females was observed. Key Words: Mammals, rodent fauna of Turkey, islands, Imbros and Tenedos.