Trakya Bölgesi geometridae türlerinin taksonomik ve faunistik yönden araştırılması.

Abstract

ÖZET Trakya BölgesPnde Geometridae faunasını belirlemeye yönelik 1991-1993 yıllarında yapılan bu çalışmada araştırma bölgesini karakterize eden 81 lokaliteden materyal toplanmıştır. Bu araştırma sonucunda 5 altfamilya'dan Archiearinaeye ait 1 cins ve 1 tür, Geometrinaeye ait 4 cins ve 4 tür, ScopulinaeVe ait 7 cins ve 41 tür, LarentiinaeVe ait 22 cins ve 31 tür, Ennominae altfamilyası'ndan ise 33 cins ve 38 tür olmak üzere toplam 67 cinse bağlı 1 1 5 tür tesbit edilmiştir. Araştırma bölgesinde tesbit edilen 1 1 5 türden 17'si {Cyclophora ruficilaria, C. pendularia, Idaea litigiosaria, I. emutaria, I. remutaîa, Catarhoe cuculata, Cosmorhoe obfiteraîa, C. unidentaria, Plemyria corylata, Amoebe pectinaria, Hydriomena impluviata, Calliclystis recîangulata, C. debiliata, Therapis flavicaria, Fritzwagneria dalmatina, Hylaea fasciaria, Cepphis advenaria) Türkiye Geometridae faunası için, 32si [Archiearis notha, Jodis iactearia, Cyclophora poraia, Scopula decorata, Idaea determinata, I. palaestinensis, I. obsoletaria, I. humlliata, I. trigeminata, l. ostrinaria, I. deversaria, I. flaccidaria, Cleîa perpusillaria, Lythria rotana, Epirrhoe rivata, Horisme vüalbata, Melanthia procellata, Eupithecla simpliciata, E. abbrevlata, Ligdia adustaîa, Semiothisa glarearia, Eilicrinia cordiaria, Pachynemia hippocastanarîa, Pseudopanthera macularia, Ennomos quercinaria, Crocallis tusciaria, Selidosema pallidaria, Serraca punctinalis, Therla rupicapraria, Cabera exanthemata, Gnophos obscuratus, Sionia lineata) ise Trakya Bölgesi Geometridae faunası için yeni kayıtlardır (Tablo 4.5). Araştırma sırasında Oenochrominae aftfamilyasına ait örnek tesbit edilememiş, Archiearinae altfamilyasının ise sadece Archiearis notha türü ile temsil edildiği belirlenmiştir.Araştırma materyalinde Camtogramma bilineata, Minoa murinata ve Ematurga atomaria türlerinde aberration olarak kabul edilen ve tip türden morfolojik sapma olarak değerlendirilen varyasyonlar ile Eilicrinia cordiaria'öa mevsimsel dimorfizm saptanabiimiştir. Tesbit edilen türlerden Operoptera brumata'nm araştırma bölgesinde Meşe, kayın ve meyva ağaçlarında, C. bilineata'mn ise Meşe ve Kayın ağaçlarında zararlara neden olabilecekleri, diğer türlerin ise beslenme rejimlerine göre zirai ve ormancılık açısından zararlı olamayacakları gözlenmiştir. Araştırma bölgesinde ayırdedilebilen 14 farklı habitatın hepsinde aynı türe rastlanmadığı C. bilineata ve Lythria purpuraria türlerinin ekolojik açıdan en toleranslı türler olduğu, 13 tür*ün ise (Archiearis notha, Jodis lactearia, Cyclophora porata, C. rufıcilaria, Idaea inquinata, I. remutata, Lythria rotana, Pennithera firmata, Eupithecia abbreviata, Calliclystis rectangulata, Crocallis tusciaria, Serraca punctinalis ve Cabera exanthemata') sadece bir habitatta bulunmakla habitat tercihleri bakımından en sınırlı türler olabileceği tesbit edilmiş, tür sayısı bakımından ise bölgede Meşe ormanlan, çayırlar, çalılıklar ve çam ormanlarının sırasıyla en zengin habitatlar olarak yer aldığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda Trakya Bölgesi için 49, Türkiye geneli için de 17 yeni tür kaydı verilerek Trakya Bölgesindeki Geometridae tür sayısı 12Zden 171'e, Türkiye Geometridae tür sayısı ise 500'den 517`ye çıkartılmıştır. Böylece Geometridae faunasının ülkemizdeki tür zenginliğine katkıda bulunulmuş, dağılım sınırlan da genişletilmiştir. Anahtar kelimeler: Türkiye, Trakya, Geometridae, Taksonomi, Fauna.

Ill Summary In this study, the fauna of Geometridae within 81 localities in Turkish Thrace between 1991-1993 have been investigated. As a result, 38 species and 33 genus of subfamily Ennominae, 31 species and 22 genus of subfamily Larentiinae, 41 species and 7 genus of subfamily Scopulinae, 4 species and 4 genus of subfamily Geometrinae and 1 species and 1 genus of subfamily Archiearinae and as a total 115 species belonging to 67 genus were determined. Among these species, 17 of them {Cyclophora nJicilaria, C. pendularia, Idaea litigiosaria, I. emutaria, I. remutata, Catarhoe cuculata, Cosmorhoe obliterata, C. unidentaria, Plemyria corylata, Amoebe pectinaria, Hydriomena impluviata, Calliclystis rectangulata, C.debiliata, Therapis flavicaria, Fritzwagneria dalmatina, Hylaea fasciaria, Cepphis advenaria) are new records for Turkish Geometridae fauna and 32 of them {Archiearis notha, Jodis lactearia, Cyclophora porata, Scopula decorata, Idaea determinata, I. palaestinensis, I. obsoletaria, I. humiliata, I. trigeminata, I. ostrinaria, I. deversaria, I. flaccidaria, Cleta perpuslllaria, Lythria rotana, Epirrhoe rivata, Horisme vitalbata, Melanthia procellata, Eupithecia slmplicata, £ abbreviata, Ligdia adustaia, Semiothisa glarearia, Eillcrinia cordiaria, Pachynemia hippocastanaria, Pseudopanthera macularia, Ennomos quercinaria, Crocallis tusciaria, Selidosema pallidaria, Serraca punctinalis, Therla rupicapraria, Cabera exanthemata Gnophos obscuratus, Slonia lineata) are new records for Turkish Thracian Geometridae fauna. During studies no species belonging to subfamily Oenochrominae was observed and only one species {Archiearis notha) represents the subfamily Archiearinae.IV It was observed that, Camtogramma bilineata, Minoa murinata and Ematurga atomaria show variations which can be defined as deviation from type species and known as aberration, and Eilicrinia cordiaria shows seasonal dimorphism. Among determined species, it was noticed that Operoptera brumata can be harmful to oak, beech and fruit trees and C. biliniata can only be harmful to oak and beech trees, the other species, however, according to their feeding regimes cannot be harmful both on agriculture and on forests. In the chosen 14 different habitats, it could not be observed the same species but C. bilineata and Lytharia purpuraria are ecologically the most tolerant species. In the mean time, 13 species {Archiearis notha, Jodis lactearia, Cyclophora porata, C. ruficilaria, Idaea inquinata, I. remutata, Lythria rotaria, Pennithera firmata, Eupithecia abbreviata, Calliclystis redangulata, Crocallis tusciaria, Serraca punctinalis ve Cabera exanthemata') have observed only in one habitat Therefore, as well as their choice of habitat concerned, they can be accepted as the most limited species of all. It was established that the oak forests, grasslands, bushes and pine forests are the richest habitats by the point of species numbers of Geometridae. As a result of the study, total number of species of Geometridae in Turkish Thrace, with the addition of 49 new records, are reached to 171 and total number of species of Geometridae in Türkiye, with the addition of 17 new records, are reached to 517. Thus, the addition of more species to the richness of Geometridae fauna and broadining the distribution of Geometridae fauna borders were achieved. Key words : Türkiye, Thrace, Lepidoptera, Geometridae, taxonomi, fauna.