Deneysel ağır kafa travmasında plazma endothelin-1 seviyeleri ile normogliseminin bu değerlere etkisi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada ratlarda deneysel ağır kafa travması oluşturularak travma sonrası kan şekeri ve ET-1 değişiklikleri ile kan şekerinin travmayı takip eden dönemde normal sınırlarda tutulmasının ET-1 seviyelerine olan etkisi değerlendirildi. Deneyde 78 adet rat kullanıldı I. gruptaki rafların travma sonrası kan şekeri değerlerine müdahale edilmezken II. gruptaki ratlann travma sonrası kan şekeri değerleri insülin ve glikoz kullanılarak normal değerlerde tutuldu. Birinci grupta travma sonrası kan şekeri (P<0.001) ve ET-1 (P<0.05) değerlerinde belirgin artış tespit edildi. II. grupta da travma sonrası ET-1 değerlerinde belirgin artış tespit edildi (P<0.05), ancak bu artış I. gruptaki artıştan anlamlı derecede az idi (P<0.05). Bu sonuçlardan ağır kafa travmasını takiben kan şekeri ve ET-1 değerlerinin belirgin olarak arttığını, kan şekerindeki bu artışın insülin ve glikoz kullanılarak normal sınırlar içerisinde tutulmasının ET-1 artışını belirgin olarak önlediğini; neticede travma sonrası erken dönemde vazospazmın oluşumunu azaltarak ikincil yaralanmanın önlenebileceği düşünüldü.

52 SUMMARY In this study, the relationship between the levels of blood sugar and ET-1 is assesed in rats after severe head trauma. Additionally, the effect of stabilization of blood sugar levels to the level of ET-1 is evaluated. Seventy-eiglh rats were divided into two groups. In the first group, blood glucose level was not interfered, while in the second group glucose level was kept stable by the use of insuline and glucose. Blood glucose level and ET-1 value in the posttravmatic period increased significantly in the first group ( PO.001, P<0.05 ). In the second group, posttravmatic ET-1 value increased significantly (P<0.05). However, this increase was significantly lower than that of the first group (P<0.05). As a result, severe head trauma causes increase of both blood sugar and ET-1 levels. If blood sugar amount can be maintained at a stable level by using insulin and glucose, the increment of ET-1 amount will be lighter. This result makes us to think that seconder injuries could be prevented in the early posttraumatic stages by impeding vasospasm.