Vajinal ve abdominal histerektomi sonrası kadınların cinsel işlev durumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, vajinal ve abdominal histerektomi sonrası kadınların cinsel işlev durumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla karşılaştırmalı ve analitik olarak yapılmıştır. Çalışma, 20/01/2009 ve 20/12/2009 tarihleri arasında Etlik-Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi jinekoloji poliklinikleri ve Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi Kadın-Doğum polikliniklerinde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini bir yıl içinde her iki hastanenin jinekoloji kliniklerinde benign nedenlerle histerektomi geçirmiş kadınlar oluşturmuştur. Araştırmanın örneklem kapsamına, güç analizi yapılarak; 60 vajinal histerektomi, 60 abdominal histerektomi geçiren kadın alınmıştır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen veri toplama formu, Kadın Cinsel İşlev Ölçeği (KCİÖ) ve Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) kullanılmıştır. Veri toplama araçları, araştırmacı tarafından yüzyüze görüşme yöntemi kullanılarak doldurulmuştur. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde, yüzdelik hesaplaması, Pearson, Yates ve Fisher ki-kare testleri; bağımlı grupların değerlendirilmesinde marginal homogeneity testi, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, çoklu gruplarda tek yönlü varyans analizi (ANOVA); KCİÖ ve BDÖ arasındaki ilişkinin yönünü belirlemede ise, Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma kapsamına alınan vajinal histerektomi geçiren kadınların KCİÖ puan ortalaması ( =20.84 ± 8.22), abdominal histerektomi geçiren kadınların KCİÖ puan ortalamasına ( =22.73 ± 6.94) göre daha düşük bulunmuştur (p>0.05). Vajinal histerektomi geçiren kadınların KCİÖ puan ortalamaları ölçeğin kesme değerinin altında olmasını nedeniyle cinsel yaşamda sorun yaşama olasılığı yüksek olarak değerlendirilmiştir. Araştırmaya katılan kadınların yaş, menopoz, evlilik ilişkisinden memnuniyet, cinsel ilişki sıklığı ve histerektomi sonrası cinsel yaşama ilişkin yaşadıkları değişimler ile KCİÖ puan ortalaması arasındaki fark istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur (p<0.05). Kadınların, BDÖ puanı ile KCİÖ puanı arasında ise negatif yönde bir korelasyon olduğu ve BDÖ puanı yükseldikçe KCİÖ puanının düştüğü belirlenmiştir (p<0.05).Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda hemşirelerin, histerektomi geçiren kadınları cinselliği etkileyebilecek durumlar (yaş, menopoz, depresyon, evlilik ilişkisinden memnuniyet, histerektomi tekniği) hakkında bilgilendirmeleri, cinsel sağlık ve danışmanlık hizmetlerini bu açıdan geliştirmeleri önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Vajinal Histerektomi, Abdominal Histerektomi, Cinsel İşlev, Depresyon, Hemşirelik.

The purpose of this study is to carry out a comparative and analytic research for the purpose of determining the condition of sexual functions of women who underwent through vaginal and abdominal hysterectomy and the factors that affect the said conditions. The research has been conducted between the dates of 20/01/2009 and 20/12/2009 at Etlik-Zübeyde Hanım Women?s Diseases Training and Research Hospital and at the Gynaecology Clinic of Hacettepe University Adult?s Hospital. The research population consists of women who have undergone hysterectomy within the 1-year duration of the research at the gynaecology clinics of both hospitals due to benign reasons. Conducting a power analysis using, 60 women that went through vaginal hysterectomy and 60 women who underwent through abdominal hysterectomy have been included in the scope of samples for the research. The data collection form, which has been designed by the researcher as a data collection tool, employs the Female Sexual Function Inventory (FSFI) and the Beck Depression Inventory (BDI). The data collection tools have been filled out by the researcher through face-to-face interview method. During the statistical evaluation stage for the collected data; percentage calculation, Pearson, Fisher-Yates chi-square tests have been used; whereas for the evaluation of dependent groups, marginal marginal homogeneity tests, test of significance between the difference of two averages and unilateral analysis of variance for multiple groups (ANOVA) have been used and a Pearson Corelation Analysis have been employed for determining the direction of interrelation between FSFI and BDI. The FSFI average score for women that have undergone vaginal hysterectomy who participated in the research has been found to be ( =20.84 ± 8.22), which is lower than that of women that have gone abdominal hysterectomy who participated in the research ( =22.73 ± 6.94) (p>0.05). Due to the FSFI average score of women that have undergone vaginal hysterectomy has been found to be lower than the cut off value for the scale and therefore the probability of experiencing problems in sexual life has been determined to be high. The difference between the FSFI average scores for women who have participated in the research and the factors such as age, menopause, marriage satisfaction, frequency of sexual intercourse and changes in sexual life following hysterectomy have been found to be statistically significant (p<0.05). In addition, a negative corelation between the BDI and FSFI scores of women has been found and it was observed that the FSFI score decreases as the BDI score increases (p<0.05).As a conclusion of the results acquired throughout the research, it has been suggested for nurses to be informed about factors that may affect the sexual functions of women who have undergone hysterectomy (such as age, menopause, depression, marriage satisfaction and hysterectomy technique) and for sexual health and consuling services to be improved in terms of this subject.Keywords: Vaginal Hysterectomy, Abdominal Hysterectomy, Sexual Functions, Depression, Nursing.