Trabzon ve Rize illerinde derin deniz deşarj sistemlerinin dağılımı ve modellenmesi

Abstract

Bu çalışma Trabzon ve Rize illerinde evsel atık suların deşarjı amacıyla kurulan ve çalışma sırasında aktif olan derin deniz deşarj hatlarında gerçekleştirilmiştir. Bu hatlarda ortam verileri ve model sonuçları incelenmiştir.Ekim 2004, Şubat, Nisan, Ekim 2005 tarihlerinde çıkılan seferlerde hem ortam verileri ölçülmüş hem de alınan su numunelerinde pH, askıda katı madde, nitrat ve fosfat değerlerine bakılmıştır.EPA (Environmental Protection Agency) tarafından çevresel amaçlı olarak geliştirilen CORMIX adlı program bu çalışma için kullanılmıştır.Değirmendere derin deniz deşarj hatında yapılan ölçümlerde özellikle kıyı bölgelerde Değirmendere'nin taşıdığı yükten dolayı fosfat değeri yüksek çıkmıştır. Rize'de de tarın arazilerinin fazla olması ve eğimden dolayı yine kıyı bölgelerde fosfat değeri yüksek tespit edilmiştir. Söğütlü'de ise değerler normal seviyede bulunmuştur.İşler durumdaki Değirmendere, Söğütlü ve Rize derin deniz deşarj hatlarında atığın zarar verici ölçüde kıyıya ulaşmadığı görülmüştür. Ancak bu sistemlerin inşası sırasında ortama farklı kaynaklardan da kirletici girdisi olabileceği unutulmamalıdır. Tesis inşa edilirken bu durum göz önüne alınarak modellerden faydalanılmalıdır.Anahtar Kelimeler: CORMIX, Derin Deniz Deşarjı, Su Kalitesi, Kirletici Yayılımı

This study was performed in the Trabzon and Rize deep sea discharge lines which established for domestic waste discharge and lines were active during this study. Real ground data and model results were examined in this lines.Real ground data and ambient water samples for pH, suspended, solids, nitrate and phosphate values were evaluated for October 2004, February, April, October 2005 expeditions.Developed by EPA (Environmental Protection Agency) as environmentally-purpose program called CORMIX was used for this study.Measurements of phosphate especially in the deep sea discharge line in Değirmendere were hiğh due to Değirmendere?s pollutant overload. In Rize due to high proportion of agricultural land and slope, phosphate values have been measured high in coastal areas. The values were found normal levels in Söğütlü. Değirmendere, Söğütlü and Rize deep sea discharge line?s effluents were not reached coastal line in damaging extent. However, during the construction of thes systems, possible entry of pollutants from differnt sources must be taken to consideration. While building discharge lines this situation must be taken into account and models must be utilized.Key Words: CORMIX, Deep Sea Discharge, Water Quality, Pollutant Dispertion