Dijital görüntü eşleştirme yöntemi ile üretilen arazi modelinin vektör haritada kullanılabilirliğinin incelenmesi

Abstract

Halihazır (vektör) harita, yeryüzü topoğrafyasının yanı sıra insan yapımı yol, bina gibi objeleri gösteren ve üç boyutlu (3B) bilgi sunan bir harita türüdür. Bu haritalar üzerinde özellikle temsil edilmesi gereken katmanlardan bir tanesi yalın yeryüzüne ilişkin konum ve yükseklik bilgisidir ki bu bilgi değişik yöntemlerle üretilen eş yükseklik eğrileri ile gösterilir. Son yıllarda 3B nokta toplama yöntemlerinde önemli gelişmeler olmuş, hava lazer tarama teknolojisi (LiDAR) veya dijital hava fotoğraflardan görüntü eşleştirme yöntemi ile nokta bulutu üretimi yöntemleri yaygın biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Bu tez çalışmasında, hâlihazır harita için gerekli olan yükseklik katmanının dijital hava fotoğrafları üzerinden üretilen nokta bulutunun filtrelenmesi sonucu ortaya çıkarılması, anılan bu modelin önceden üretilmiş yükseklik modeline kıyasla doğru ve kullanılabilir olması hedeflenmiştir. Bu kapsamda üretilen nokta bulutlarının zemin çıkarma işlemi için farklı sayı ve yoğunlukta nokta belirlenerek buna bağlı arazi modeli LAStools akademik yazılımı Lasground modülü ile çıkarılmıştır. Çalışma sonucunda hâlihazır haritalarda yükseklik katmanını klasik yöntemler yerine daha hızlı ve etkin yöntemle üretilmiş nokta bulutundan elde edilen arazi modelinin kullanılmasının mümkün olduğu kanaatine varılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre görüntülerden üretilen nokta bulutu verisi ile ideal olarak 1/2000 ve daha küçük ölçekte haritalarda kullanılmak üzere yükseklik katmanı üretilebileceği sonucuna varılmıştır.

Current (vector) map is a type of map that shows objects such as man-made roads, buildings as well as earth topography and provides three-dimensional (3D) information. One of the layers that should be specifically represented on these maps is the location and height information of the plain earth, which is represented by the contour lines produced by different methods. In recent years, there have been significant improvements in 3D point acquisition methods, and air laser scanning technology (LiDAR) or image matching from digital aerial photographs and point cloud production methods have been widely used. In this thesis, it is aimed to reveal the height layer required for the current map as a result of filtering the point cloud produced through digital aerial photographs, and that this model is accurate and usable compared to the previously produced height model. In this context, a different number and density of points were determined for the ground extraction of the produced point clouds and the related land model was extracted with the LAStools academic software Lasground module. As a result of the study, it is concluded that it is possible to use the terrain model obtained from the point cloud produced by the faster and more effective method instead of classical methods in the current maps. According to the results obtained, it was concluded that with the point cloud data produced from the images, height layer can be produced ideally to be used in maps of 1/2000 and smaller scale.