Türkiye`de yükseköğretim sisteminde kalite ve etkililik açısından kendi kendine liderlik yaklaşımının öğretim üyesi yetkinlikleri ve örgütsel öğrenme kapasitesi üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırmada, kendi kendine liderlik modelinin, öğretim üyesi yetkinlikleri ve üniversitelerin örgütsel öğrenme kapasitesi üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada; Öğretim üyelerinin kendi kendine liderlik davranışlarının, öğretim üyesi yetkinliklerini ve üniversitelerin örgütsel öğrenme kapasitesini yordayıp yordamadığı, ilişkisel tarama modeline uygun olarak araştırılmıştır. Ayrıca, öğretim üyelerinin kendi kendine liderlik davranışlarının ve örgütsel öğrenme kapasitesinin, demografik değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı sorularına yanıt aranmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, İstanbul ilinde bulunan üç devlet ve iki vakıf üniversitesi oluşturmuştur. Örneklem, elverişli örnekleme yöntemi ile seçilen 365 öğretim üyesinden meydana gelmiştir. Araştırmanın verileri, bu çalışma kapsamında yeni geliştirilen Öğretim Üyelerine Yönelik Kendi Kendine Liderlik Ölçeği, Üniversiteler için Örgütsel Öğrenme Ölçeği ve Delphi Metodu kullanılarak oluşturulan Öğretim Üyesi Yetkinlikleri Listesi ile toplanmıştır. Araştırmada, Kendi kendine liderliğin, öğretim üyesi yetkinlikleri üzerindeki etkisinin var olduğu ve bunun kendini cezalandırma stratejisi dışında, davranış odaklı stratejiler bazında ve pozitif yönde olduğu belirlenmiştir. Öğretim üyelerinin kendi kendine liderlik davranışlarının, üniversitelerin örgütsel öğrenme kapasitesi üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. Bu etki, öğretim üyelerinin kendi kendine liderlik davranışlarının öğretim üyesi yetkinlikleri üzerindeki etkisiyle karşılaştırıldığında daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Hedef belirleme, bireysel, grup ve örgütsel düzeyde öğrenmelerde en etkili kullanılan kendi kendine liderlik davranışıdır. İç konuşmalar stratejisinin gerek öğretim üyesi yetkinlikleri gerekse de örgütsel öğrenme kapasitesi üzerinde anlamlı bir etkisine rastlanmamıştır. Cinsiyet, yaş, kıdem ve idari görev deneyimi değişkenlerinin kendi kendine liderlik davranışlarına etki ettiği belirlenmiştir. Çalışılan üniversite, akademik unvan, kıdem ve yaş değişkenlerinin bireysel öğrenme davranışları üzerinde etkili olduğu saptanmıştır.Anahtar kelimeler: kendi kendine liderlik, örgütsel öğrenme, yetkinlikler,yükseköğretim, delphi metodu

The purpose of this study is to examine effect of self-leadership on competencies of academics and organizational learning capacities of universities. Relational screening model is adopted whether to predict influence of self-leadership behaviours of academics on competencies of academics and organizational learning capacities of universities. The effects of the demografic variables are examined on self-leadership behaviours of academics and organizational learning capacities. Population of the research is consisting of the academics are employed in three state universities and two non-profit private universities situated in İstanbul. The samples are consisting of 365 academics were chosen by availability sampling. The data were collected by newly developed The Self-Leadership Scale for Academics and The Organizational Learning Scale for Universities and The Academics' Competencies List were prepared by using Delphi method. It was determined that self-leadership has influence on competencies of academics. This effect is positive as defined on basis of behavioural focused strategies. Self-leadership has also effect on organizational learning capacities of universities. This effect is stronger when it is compared to effect of self-leadership on competencies of academics. Self-goal setting strategies are the most effectively used self-leadership behaviour on individual, group and organizational levels of learning. The effect of self-talk strategy is established neither on academics' competencies nor on organizational learning capacity. Gender, age, length of service and management service experience variables have effect on behaviours of self-leadership. University, academic titles, length of the service and age variables have also effect on individual learning behaviours of academics.Keywords: self-leadership, organizational learning, competencies, higher education,Delphi method.