Göç ve toplumsal cinsiyet: Kemalpaşa`da gecekondulu kadınların göç deneyimi

Abstract

Bu araştırmada, İzmir'in Kemalpaşa ilçesinde bir gecekondu bölgesinde yapılan alan araştırması bulgularına dayanılarak, iç göç olgusunda kadınların göç deneyimleri feminist bir bakış açısıyla yansıtılmaya çalışılmış; hangi faktörlerin birarada etkili olduğuna bağlı olarak göç deneyiminde ortaya çıkan kadınlar arası farklılıklar toplumsal cinsiyet yaklaşımıyla değerlendirilmiştir.Göç yaşamlarında önemli farklılıklar görülen kadınlar, yaşadıkları sosyal çevrenin başat özellikleri dikkate alınarak üç ayrı grupta incelenmiştir. Ayrıca araştırma sonuçlarına dayanılarak kadınların göç yaşamını etkileyen temel unsurlar olarak tespit edilen sosyal destek ve dayanışma, çevre algısı ve etnisite gruplararası karşılaştırma parametreleri olarak ele alınmıştır. Göç edilen yerde, özgül koşullara bağlı olarak, kadınlık konumunun nasıl belirlendiği ve sonuçta kadınların göçü nasıl deneyimlediklerinin feminist bir perspektifle ele alındığı bu araştırmada, katılımcı gözlem ve derinlemesine mülakat teknikleri kullanılmıştır.Kültürel temellere dayalı toplumsal cinsiyet, bu araştırmada, göç sürecinde kadınların mevcut koşullara uyum sağlama, direnme ve mücadele etme biçimlerini etkileyen, yaşam stratejilerini yönlendiren önemli bir faktör olarak ele alınmıştır. Kültürde yaygın olan cinsiyet ideolojilerine bağlı olarak kadın üzerine getirilen baskı ve kısıtlamaların yoğunluğu göç yaşamında kadınlararası önemli farklılıklar doğurmaktadır. Ataerkil değerlerin yoğun olduğu ve akraba ve etnik temelli gruplaşmaların görüldüğü çevrelerde, kadınların sosyal ilişkileri, etkinlikleri ve hareket özgürlükleri üzerindeki baskı ve kısıtlamaların göreli olarak daha fazla olması bu çevrelerdeki kadınların göç yaşamlarını olumsuz etkiler. Ataerkil kültürün insanların yaşamında fazla etkili olmadığı, akrabalık ve etnik temelli gruplaşmalar yerine göç edilen yerde yabancılarla etkileşimin daha fazla olduğu çevrelerde ise kadınlar bu bağlamda daha avantajlı bir konuma sahiptirler.

In this research, based on the findings of the field survey carried out in the squatter area in Kemalpaşa of İzmir, it is aimed to reflect the migration experiences of women from a feminist point of view; and the differences emerging among women with respect to the migration experiences, depending on which factors are influential concomitantly, were evaluated through a gender approach.Women with significant differences in their migration experiences were examined in three groups considering the principal characteristics of their social environments. Besides, on the basis of the research results, the social support and solidarity, the community perception and interaction, and ethnicity, as determined to be the primary elements influencing migration experiences of women, were considered as intergroup comparison parameters. The participant observation and in-depth interview techniques were employed in this research, addressing, through a feminist perspective, how the status of woman is determined and as a consequence how the women experience the migration depending on the specific conditions.Gender is a substantial element influencing the adaptation, resistance and struggle strategies of women to the current conditions during the migration process. In parallel with the gender ideologies prevailing in culture, the intensity of pressure and restriction imposed on women bring about significant differences among women with respect to the migration experiences. In environments with intensive patriarchal values and witnessing kinship and ethnicity based groupings, the relatively higher pressure and restrictions on women in terms of their social relations, activities and actions affect their migration experiences negatively. On the other hand, women migrating to an area in which patriarchy is not very influential and in which there is more interaction with foreigners than inholding kinship and ethnicity based groupings, have more advantage.