Konya ilinde 1-4 yaş arası çocuklarda malnutrisyon sıklığı ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Beslenme yaşamın her döneminde önemli olmakla birlikte, büyüme ve gelişmenin çok hızlı olduğu çocukluk çağında daha da önem kazanmaktadır. Çocukluklarında düzenli beslenmeyen bireyler ileriki yaşamlarında birçok risk faktörü ile karşı karşıyadır. Yirmi birinci yüzyılda bilimde ve teknolojideki gelişmelere, uluslararası kuruluşların büyük çalışmalarına rağmen malnutrisyon özellikle gelişmekte olan ülkelerde en önemli sağlık sorunlarından birisi olmaya devam etmektedir. Dünyada her yıl milyonlarca çocuk malnutrisyon ve enfeksiyon hastalıklarından ölmektedir. Bu nedenle beslenme bozukluklarının önlenmesi, erken dönemde tanımlanıp düzeltilmesi ile morbidite ve mortalite oranları çarpıcı bir biçimde azaltılabilir. Beş yaş altındaki çocuklar olumsuz koşullardan olduğu gibi, koşulların olumlu yönde düzeltilmesinden de diğer yaş gruplarına göre daha çabuk etkilenirler.Çocukların büyümesinin izlenmesinde ve beslenme durumlarının değerlendirilmesinde en sık kullanılan yöntem antropometrik ölçümlerin referans popülâsyon ortanca değerinden, standart sapma cinsinden ne kadar uzakta olduğunu gösteren Z skor değerlerinin hesaplanması, en kabul gören sınıflama ise GOMEZ sınıflamasıdır.Bu araştırma Konya ilinde ikamet eden 1-4 yaş arası çocuklarda malnutrisyon sıklığı ve malnutrisyonun risk etmenlerinin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Araştırma kesitsel tipte epidemiyolojik bir araştırmadır ve küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma Konya il inde 1-4 yaş olan 1000 çocuk ile Mayıs 2016-Aralık 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, çalışmaya alınan çocuğun ailesine ait bilgiler, çocuğa ait bilgiler, çocuğun beslenmesine ait bilgiler, çocuğun antropometrik ölçümlerini içeren 5 bölüm ve 71 sorudan oluşan anket formu ile toplanmıştır. Öncelikle ilk bölümlerdeki anket soruları doldurulmuş ve sonrasında 5. bölümde yer alan çocuğa ait antropometrik ölçümler yapılmıştır. Veriler SPSS 18,0 programında yüzdelik, ki kare testi) bağımsız örneklerde t-testi kullanılarak analiz edilmiş, p<0,05 olan değerler anlamlı kabul edilmiştir.GOMEZ sınıflamasına göre Konya ilinde yaşayan çocukların % 18,70'i malnütre'dir. Z skoru değerlendirmelerine göre çocukların % 3,50'i (35) düşük kilolu, % 7,20'si (72) bodur olarak bulunmuştur. Malnutrisyon durumunu etkileyen faktörler ise; çocuğun ait olduğu yaş aralığı, annenin çalışma durumu, anne baba arasında akrabalık ilişkisi varlığı, annenin yaşayan çocuk sayısı, çocuğun kaçıncı çocuk olduğu, doğum zamanı, doğum ağırlığı, diğer kardeşlerinin vücut gelişimi, ilk 6 ay anne sütü alma durumu, toplam anne sütü alma süresi, çocuğun yemeği aile sofrasında yiyip yememe durumu, TV/Bilgisayar başında geçirdiği süre, yemek yemediğinde annesinin gösterdiği tavır ve endişe derecesi, annenin beslenme eğitimi almış olma durumudur.

Nutrition is important at every period of life but it becomes even more important at childhood period that growing and developing is too fast. Individuals who don't take nourishment regularly in their childhood period are in many risk factors. Despite of development in science and technology in the twenty first century, great studies of international organizations, malnutrition has been continuing to be one of the most important health problems especially in developing countries. Every year, millions of children have been died due to malnutrition and infection diseases in the world. Therefore, malnutrition should be prevented, diagnosed and amended in early period then morbidity and mortality rates can be decreased significantly. Under five years old children are more affected than other age group children regarding to both positive conditions and amending the conditions positively. While tracking growing and assessing nutrition situations of children, mostly used method is Z score values calculation showing anthropometric measurements reference population median value how far from standard deviation type; the most common classification is GOMEZ classification. This study has been performed to determine malnutrition prevalence and malnutrition risk factors at 1-4 years old children residing in City Konya. The study is a epidemiologic research in cross-sectional type and cluster sampling method was used. The study was applied to 1000 children in 1-4 years old living in City Konya in May 2016 – December 2016. Data of the study was collected from a Questionnaire Form composing 5 sections and 71 questions, including child's details who was included in the study, details of child's family, details on nutrition of the child, anthropometric measurements of the child. Primarily, questionnaire questions in the first 4 sections were filled and then anthropometric measurements of the child at the section 5 were applied. Data was analyzed in SPSS 18.0 program (percentage, Chi square test), independent samples were analyzed through using t-test; the values, p<0.05 were accepted as meaningful.In accordance with GOMEZ classification 18.70% of children living in City Konya have malnutrition. Subject to Z score assessments, 3.50% (35) of children have been found as low weight, 7.20% (72) of children are sorties. The factors effecting malnutrition are as follows; age range of the child, employment situation of mother, line of descent relation between parents, living children number of mother, order of child, birth time, birth weight, body development of other siblings, breast milk taking situation for the first 6 months, total breast milk nutrition period, Whether the child have her/s dinner, lunch, breakfast together with her/s family, child's spending time for TV/Computer, attitude and anxiety degree of mother if the child doesn't have her/s dinner, lunch, breakfast, mother's having education on nutrition.