17-oh progesteron ölçümünde immunoassay ve sıvı kromotografi–kütle spektrometri (LC-MS/MS) metodlarının karşılaştırılması

Abstract

Klinik laboratuvarlar, hastaların tanı, tedavi ve takibinde çok önemli bir yer tutar. Bu nedenle tüm hastalar ve bunların bakımından sorumlu klinik personelin gereksinim ve beklentilerini yerine getiren tıbbi merkezlerdir. Klinik laboratuvar da yapılan hatalar, hasta sağlığını direkt olarak etkileme potansiyeline sahiptir. Laboratuvar sonuçlarının kesinlik ve doğruluğu hastalıkların ayırıcı tanısı, tedavisi ve takibi açısından son derece önemlidir. Laboratuvar test teknolojileri hızla gelişmekte, çok çeşitlilikte ve duyarlılıkta ölçüm metodları veya prosedürleri klinik laboratuvarların gündemine girmektedir. Yeni yöntemlerin rutin olarak kullanılabilmesi için performans testlerini başarı ile geçmesi gerekir.Yeni analitik bir metot yaparken, o metodun uygulanacağı cihazlardan ve yapılan işlemden kaynaklanan zorlukların yanında analitin kimyasal özelliklerine bağlı olan zorluklar da vardır. İmmünolojik analiz yöntemlerinde en önemli sorun çapraz reaksiyonler ve kit kalitesi iken, kütle spektrometrelerinde ise maliyet, teknik alt yapı, yetişmiş eleman ve ön işlemlerin fazlalığıdır. Ancak bu zorluklara rağmen kütle spektrometreleri steroidlerin analizinde kütle spektrometreleri altın standart olarak kabul edilmektedir. Steroid yapsında olan ve böbrek üstü bezinde salgılanan 17-hidroksiprogesteron metabolizmasındaki bozukluklar, konjenital adrenal hiperplazi (KAH) gibi çok önemli hastalıkların sebebi olabilir. KAH'ın en sık sebebi 21 hidroksilaz enzim eksikliğidir. KAH, sekonder sex karekterlerinin oluşumunu, vücudun su ve tuz dengesinin sağlanması, glukoz metabolizması başta olmak üzere metabolik yolakları ve immünite gibi hayati öneme sahip bir çok sistemi etkileyebilir. Ayrıca over kaynaklı sentez bozukluklarına bağlı olarak da klinik manifestasyonlar görülebilir. Çok geniş yelpazede klinik bulgu veren KAH gibi hastalıkların tanısını doğru koyabilmek için tanısal testlerinin doğru yapılması gerekir. Bizde bu bağlamda 17-OHP testi için tandem MS' de metot validasyonu yapmayı ve valide edilen metodun ELISA ile karşılaştırmasını yapmayı planladık. Metot validasyonunda CLIA kurallarına riayet edildi. Metod validasyon basamakları tek tek çalışıldı. Linearite çalışması 0.19 ng/mL ile 100 ng/mL aralığında yapıdı ve bu aralıkta lineer bulundu. Tekrarlanabilirlik çalışmasında en yüksek CV % 5.7 bulundu. İnterferans çalışmasında % fark en yüksek, % 9.3 olarak bulundu. Geri elde çalışmalarında ortalama % 99 luk geri kazanım elde edildi. Kantitasyon limiti 0.4 ng/mL, deteksiyon limiti 0.2 ng/mL olarak bulundu. Numune aktarımı ortalama 0.013 ng/mL olarak bulundu. Sensitivite % 96, spesifite % 95 olarak bulundu. Bu sonuçlar CLIA kurallarına göre değerlendirildiğinde geliştirdiğimiz metodun performansı olumlu olarak değerlendirildi. Metot karşılaştırılmasında ise korelasyon katsayısı 0.57 olarak bulundu. Korelasyon katsyısındaki düşüklük ELISA ya kaynaklı olabilir. Geliştirmiş oduğumuz metodun rutin hastalarda doğrulama testi olarak kullanılması gerektiğini düşünmekteyiz.

Clinical laboratories play an important role for diagnosis, treatment and follow-up of all patients. Therefore, clinical laboratories are medical centers that meet the requirements and expectations of clinical personnel responsible for the care of patients. Errors in the clinical laboratory have the potential to affect the health of the patient directly. Precision and accuracy of the test results are of great importance for laboratory diagnosis of diseases, treatment and follow-up. Laboratory testing technologies are rapidly evolving, multipanel and highly sensitive measurement methods and procedures come to the fore of clinical laboratories. New methods must successfully pass performance tests for routine use.During a new analytical method application, in addition to the process and devices constraints, there are difficulties depending on the chemical nature of the analyte. Whereas, the most important problems of immunological methods are cross reactions and quality of the kit, this is cost, technical infrastructure, trained personnel requirement and sample pre-treatment for mass spectrometers. However, despite these difficulties, mass spectrometers are considered the gold standard for the analysis of steroids.Disorders of 17-hydroxyprogesterone metabolism, a steroid secreted by the adrenal gland, may be responsible for such important diseases as congenital adrenal hyperplasia (CAH). The most common cause of CAH is the lack of the enzyme 21-hydroxylase. CAH affects the secondary sex characteristics formation, remaining the body's salt and water homeostasis and glucose metabolism, metabolic pathways and immunity that has vital importance for the body. Also, the clinical manifestations may be observed depending on ovarian synthesis disorders.Diagnostic tests must be performed correctly for the diagnosis of wide clinical symptom range diseases such as CAH. For this reason, we planned to validate serum 17-OHP by tandem MS and compare with ELISA system. CLIA regulations were observed in method validation.Method validation parameters were applied seperately. Method was lineer between 0.19-100 ng/mL. The highest CV was 5.7%. The difference between runs for interference was 9.3%. Recovery was 99%. Limit of quantitation and limit of detection were 0.4 and 0.2 ng/mL. Carryover was 0.013 ng/mL. Senisitivity and specifity were 96% and 95%,respectively. According to CLIA rules, the performance of our new method was comparable. The correlation coefficient was 0.57. The poor correlation might be due to ELISA method. In our opinion, our new method must be used as a confirmation test for routine patients.