Milli savunma iş kolunda sendikacılık ve endüstriyel ilişkiler

Abstract

ÖZET Savunma sektörünün gelişmesi için bu sektörün temeli olan milli savunma işkolunun gelişmesi çok önemlidir. Milli savunma işkolu diğer işkollarına nazaran oldukça farklı yanlan olan bir işkoludur. Tezimizin amacı bu farklı yanları, milli savunma işkolundaki sendikacılık faaliyetlerini, çalışma koşullarım ortaya koyduktan sonra milli savunma işkolunun bugünkü durumunu tespit ederek, Türk çalışma hayatına olan katkılarını ve işkolunun daha ileri düzeye gitmesi için yapılabilecekleri belirlemektir. Savunma işkolu MSB ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafında doğrudan işletilen yerler ve Türkiye'de faaliyet gösteren yabancı askeri işyerlerinden oluşmaktadır. Tezimizin içerisinde çoğunlukla MSB tarafından işletilen işyerleri konu alınmış ve tüm işkoluna genellenmiştir; çünkü işkolunun yaklaşık % 90 işçisi MSB işyerlerinde istihdam edilmektedir. Bunun yanında bazı önemli konular açısından yabancı askeri işyerleri de incelenmiştir. Tez öncelikle işkolunun geçmişten günümüze çeşitli konulardaki durumunu ortaya koymaktadır. Bu yüzden işkolunda halen tek sendika olan Harb-İş Sendikası'nın çalışma raporları ile toplu iş sözleşmelerine ulaşılarak işkolunun genel durumu ortaya konmuştur. Bu bağlamda sadece milli savunma işkolunu tek başına ortaya koymak çok fazla bir şey ifade etmeyeceği değerlendirilerek, diğer işkolları ile karşılaştırılması yapılmıştır. Bu karşılaştırma için Milli Savunma Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın verileri kullanılmıştır. Milli savunma işkolunun farklı özellikleri bu sektörün yapısından kaynaklanmaktadır. Dolayısı ile savunma işçileri de birçok yönden ayrıcalıklı olmalıdır. Çalışmanın sonucunda milli savunma işkolundaki işçilerin çalışma koşullarının, ücret seviyelerinin, iş güvenlilerinin diğer işkollarına göre iyi durumda olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında milli savunma işkolunda sendikacılığın da örnek düzeyde olduğunu söyleyebilir. Ayrıca savunma işkolu Türk çalışma yaşamına örnek olduğu konularla ve bir çok ilkleri ile katkılarda bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. VIII

SUMMARY UNIONISATION AND INDUSTRIAL RELATIONS AT NATIONAL DEFENCE WORK ACTIVITY For the improvement of the defence industry, the improvement of the national defence economic activity, which is the basis of the defence sector, is very important. Compared to other economic activities national defence economic activity has a lots of different aspects. The aim of our thesis is after analysing these differences, the unionisation activities in national defence economic activity and working conditions, by defining the present situation of the national defence economic activity to determine the contributions to Turkish Labour Field and the things these can be done for the development of this economic activity. Defence field consists of the units directly operated by the Ministry of National Defence (MND), Turkish Gendermarie Command and Shore Security Command and the foreign military work-places bases in Turkey. In our thesis the subject is mostly the work places operated by the Ministry of National Defence (MND) and it is generalised for the whole economic activity. Because approximately %90 of the workers of the field are employed in work-places owned by the MND. Besides for some important subjects foreign military work-place have been examined. The thesis, primarily, establishes the situation of the economic activity in verious subjects from past to present. For this reasen, the general situation of the economic activity is established by the getting study reports and collective agrements of Harb-İş Union, which is still the only union in the economic activity, and in this context it is realized that presenting only the national defence economic activity would not mean a lot, it has been compared with other economic activity. For this comparison the data of Ministry of National Defence and Ministry of Labour and Social Security. Different characteristics of the defence economic activity are because of its structure. Conseqently workers of defence should have privileges in many ways. As a result of IX