İlköğretim okullarında yaşanılan çatışma türleri ve yöneticilerin izledikleri çözüm stratejileri (İstanbul ili örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında yaşanılan çatışma türlerini çatışmalarda yöneticilerin izledikleri çözüm stratejilerini belirlemektir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. İstanbul ili Tuzla, Pendik, Kartal, Maltepe ve Kadıköy ilçelerinde bulunan 103 resmi ilköğretim okulunda görev yapan yöneticilere, araştırmacının geliştirdiği anket uygulanmıştır. Geçerli geri dönen 264 anketten elde edilen veriler SPSS programına aktarılmıştır. Frekans, yüzde ve aritmetik ortalama teknikleri kullanılarak analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. İlköğretim okullarında, amaçlarım gerçekleştirmeye katkısı açısından: Fonksiyonel olan çatışma arasıra yaşanırken, fonksiyonel olmayan çatışma ise genellikle yaşanmaktadır. Ortaya çıkış şekillerine göre: Potansiyel ve hissedilen çatışmalar arasıra yaşanırken; algılanan ve açık çatışmalar ise hiçbir zaman yaşanmamaktadır. Yerlerine göre: Dikey çatışma genellikle, yatay çatışma arasıra yaşanırken; yönetici-uzman ve sosyal çatışmalar ise hiçbir zaman yaşanmamaktadır. Tarafları açısından: Bireylerarası çatışma genellikle, grup içi, gruplararası ve örgütlerarası çatışmalar arasıra yaşanırken; bireyin kendi içindeki çatışma ise hiçbir zaman yaşanmamaktadır. Diğer çatışma türlerinden: Rol çatışması genellikle yaşanırken; amaç ve kurumlaşmış çatışmalar ise arasıra yaşanmaktadır. İlköğretim okulu yöneticileri, çatışmaların çözümlenmesinde: Kaynakların artırılması, uzlaşma, davranış değiştirme, iletişimin artırılması, problem çözme ve üstün amaçlar stratejilerini her zaman kullanmaktadır. Yatıştırma ve hükmetme stratejilerini genellikle kullanmaktadır. Üçüncü tarafın müdahalesi, kayıtsız kalma, üst'ün kararma bırakma, yapısal değişkenleri değiştirme, oylama, müzakere ve kaçınma stratejilerini arasıra kullanmaktadır. Ortak düşman belirleme, taviz verme, çekilme, politik araçlar, meşgul etme ve bireylerin değiştirilmesi stratejilerini hiçbir zaman kullanmamaktadır. Anahtar Kelime: İlköğretim Okulu, Çatışma Türleri, Çatışmanın Çözüm Stratejileri XVII

The aim of this study is to determine the conflicts encountered in primary education schools and the solution strategies that school administrators apply. Search minutely method was used for the research. The survey has been made among the school administrators who are in charge of 103 primary education schools located in Istanbul districts named Kadıköy, Kartal, Maltepe, Pendik and Tuzla. The data obtained from 264 pieces correct filled up survey forms were transfered to SPSS programme. Analyses and comments have been made on result using freguency, percentage, and arithmetic average techniques. Functional conflicts happen sometimes but dysfunctional conflicts happen usually in terms of realizing educational targets. Latent conflicts and felt conflicts were encountered sometimes, but perceived conflicts and manifest conflict was not encountered in terms of conflict forms. Vertical conflicts were encountered usually, horizontal conflicts were encountered occasionally, but line-staff conflict and social conflicts were not encountered in terms of conflict circumference. Interpersonal and intragroup conflicts were encountered usually, conflicts between members of group and between organizations were encountered sometimes, but intrapersonel conflict were never encountered. In terms of conflict sides, role conflict was encountered usually, but institutionalized and goal conflicts occasionally among other conflict types. School administrators always apply some strategies such as increasing sources, compromise, changing attitudes, improve communication, integration and superordinate goals to solve problems encountered in the schools. Smoothing and dominating behaviours are used usually. Third party peacemaking, ignorance, leaving to boss decision, changing structural parameters, voting, discussion, avoidance strategies are applied sometimes. To determine common enemy, oblinging, withdrawal, political instruments, keeping busy and replacement persons strategies are not used. Key Words: Primary Education School, Conflict Types, Solution Strategies In Conflicts xvm