Sakarya Türkmenleri (Manavları)`nde inanışlar, (Tavuklar köyü ve Büyük Esence köyü örneği)

Abstract

ÖZET Sakarya Türkmenleri(Manavları)'nde inanışlar (Tavuklar Köyü ve Büyük Esence Köyü örneği) çalışması, Uç bölümde ele alınmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde; konu, amaç, kapsam, metot, Sakarya Türkmenleri(Manavları), inanç ve inanış kavramları, araştırma alanın tanıtılması ve araştırmada karşılaşılan zorluklar anlatılmıştır. Çalışmanın amacı; Sakarya Türkmenleri(Manavları)'nda görülen inanışları tespit edip, bu inanışları bir tasnif biçiminde sunmak, Her iki köyde de görülen inanışların kaynağına inmek, tespit edilen inanışların Anadolu ve Türk Dünyası'nda benzerlerinin olup olmadığını araştırıp, Anadolu ve Türk Dünyası'nda görülen benzer inanışlarla mukayese etmektir. Bunların dışında Manavların kökeni de çalışmamızın amaçlarındandır. Sakarya Manavları(Türkmenleri) inanışlar (Tavuklar Köyü ve Büyük Esence Köyü Örneği) çalışması; hayatın her safhası, insanla münasebeti olan ve insanı etkileyen her şeyle ilgili inanışları kapsamaktadır. Çalışmada Tavuklar Köyü ve Büyük Esence Köyü'nden hareketle Sakarya Türkmenleri(Manavları)'nin inanışlarıyla Anadolu ve Türk Dünyası'nda görülen benzer inanışların mukayesesi yapılmıştır. Sakarya Türkmenleri(Manavları) İnanışlar (Tavuklar Köyü ve Büyük Esence Köyü Örneği) çalışmasında, alan araştırmasına dayalı olarak gözlem ve görüşme teknikleri kullanılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde; Tavuklar Köyü ve Büyük Esence Köyü'nde görülen inanışlar tasnif edilmiş, bu tasnif içinde her iki köyde görülen inanışlar ifade edilmiştir. Her iki köyde görülen inanışların fonksiyon ve kaynakları üzerinde durulmuştur. Bunların dışında bu bölümde Tavuklar Köyü ve Büyük Esence Köyü'nde görülen inanışlarla birlikte, Anadolu ve Türk Dünyası'ndaki benzer inanışlar da ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde; Tavuklar Köyü ve Büyük Esence Köyü inanışlarıyla Anadolu Türk Dünyası'nda görülen benzer inanışlar yirmi yedi tablo halinde ifade edilmiştir. Sakarya Türkmenleri(Manavları)'nde görülen inanışların temel kaynağı eski Türk dini olan Gök-Tanrı inancı, Samanlık, Atalar Kültü, Ocak(ateş) Kültü, Demir Kültü, Su Kültü gibi tabiat kuvvetlerine inanma yatmaktadır. Sakarya ve civarında yaşayan yerleşik Türkmenlere, Manav denilmiştir. Sakarya Türkmenleri(Manavları)'nde görülen inanışlar, Anadolu ve Türk Dünyası'yla bir bütünlük göstermektedir. Sakarya Türkmenleri(Manavları)'nde inanışlar, hayatın her safhasında insanın; insan, insanın; eşya ve tabiatla olan ilişkilerini yönlendirmektedir. IX

SUMMARY The Superstitions in Sakarya's Turkomans (Manav), (The Examples of Tavuklar and Büyük Esence Village) Keywords: Turkomans (Manav), Superstitions, Tavuklar and Büyük Esence villages, Sakarya. In this work, The superstition of Sakarya's Turkomans-called Manav- were handled in three parts. The village of 'Tavuklar' and 'Büyük Esence were taken as examples. In the first part of this work, Topic, Objective, Scope, Sakarya's Turkomans, the concepts of belief and Superstition, the introduction of area of research and difficulties in research were told. The objective of this work is to find the superstitions of Sakarya's Turkomans and to present them in a classified way and reach the source of the superstitions seen in two village and to research whether there are any similar superstitions in Anatolia and Turkish World and to compare these superstitions with the similar ones in Anatolia and Turkish World. Apart from these, The origin of Manav is in our objective of research. This work of superstitions of Sakarya's Turkomans consists of the every step of life, superstitions related with human's life and affecting human. In this work with the help of the village of 'Tavuklar' and 'Büyük Esence, The superstitions of Sakarya's Turkomans were campared with the similar superstitions in Anatolia and Turkish World. In this work of superstitions of Sakarya's Turkomans, the techniques of observation and interview based on the research of area were used. In the second part of this work, The superstitions of Sakarya's Turkomans were classsified. In this classification, The suprstitions seen in two villges were told. The functions and sources of the superstitions seen in two villages were explained. Except these, In this part the superstition of the village of 'Tavuklar' and 'Büyük Esence were handled with superstitions in Anatolia and Turkish World. In the third part of this work the superstitions of the village 'Tavuklar ' and Büyük Esence with the similar ones in Anotolian Turkish World were shown in 27 tables. These results occured in this work. The basic sources of the superstitions seen in Sakarya's Turkomans are the belief of Gök-Tanrı which is the old religion of Turks, Samans and the superstition of ancestors. And also It is based on the supertitions of fire, iron, water which are the power of nature. People who live around and in Sakarya are called 'Manav'. The supertitions seen in Sakarya's Turkomans are the parts of the superstitions of Anatolia and Turkish World. The superstitions of Sakarya's Turkomans direct the relationship between human with human and human with nature, things and events in every step of life. X