Uygulayıcıların kararlara katılımının başarı algılamaları üzerindeki etkisi

Abstract

ÖZET Taylorist Bilimsel Yönetim anlayışının çalışanları, iş görenler ve yönetenler olarak ayırmasıyla `yönetenler` ile `uygulayanlar` arasında hiyerarşik derinleşmeye, iş görenlerin entelektüel taraflarını dikkate almamaya, onları makinelerin bir parçası gibi görmeye ve fikirlerini sunmaktan men etmeye yol açtığı bilinmektedir. Günümüzde, artan rekabette önde olmak için her düzeydeki iş görenin entelektüel potansiyelini artırmanın ve iş görenlerin tecrübe ve düşüncesinden oluşan beyin gücünü iş süreçleri içinde değerlendirmenin 'yönetimin başarısı' için önemi zaman geçtikçe daha çok takdir edilmektedir. Bu çalışmada, uygulayıcıların karar süreçlerine aktif katılımı sağlandığında uygulayıcıların performansları, dolayısıyla işletme başarısını arttırdığı yönündeki bir tez elde edilen veriler ışığında test edilerek değerlendirilmiştir. Uygulayıcıların kararlara katılımı sağlandığında, onların performansıyla birlikte işletme başarısının da artacağı tezi, İnci Ordu Komutanlığı'na bağlı Lojistik Destek Birliklerinde görevli subay ve astsubaylara anket uygulaması yapılarak test edilmiştir. Böylece iş dünyasına göre katılımcılığın düşük olduğu bir ortamda katılım ile performans algılamaları arasındaki korelasyon test edilerek literatürde göreceli olarak ihmal edilen bir alanda katkı sağlamak amaçlanmıştır. Araştırmanın kuramsal çalışmasıyla ortaya çıkan hipotezlerin test edilmesi esas alınarak yapılan anket uygulaması sonucunda ortaya çıkan bulgulardan; uygulayıcıların kararlara katılımları ile basan algılamaları arasında pozitif bir ilişki kurdukları çalışmanın genel bulgusunu oluşturmaktadır. Bu genel bulgunun ötesinde katılım ile performans algılaması arasında doğrudan ve dolaylı olarak ilişki kuran daha detaylı algı ve davranış sonuçlan da elde edilmiştir. Bunlar, üstleri tarafından kendilerine katılım fırsatı verilmeyen subay ve astsubaylar, kendi astlarına yüksek oranda katılım fırsatı verdikleri ifade ettikleri; işler iyiye gittiğinde uygulayıcılardan görüş alma oranının düştüğü, genelde, kararlara katılımın uygulayıcılann istediği düzeyde gerçekleşmediği, uygulayıcıların başanlan için daha fazla ve üst seviyedeki kararlara da katılım talep ettikleri; seviyeli bir katılımın gerçekleşebilmesi için personelin yeterli bilince ve kültüre sahip olduğu, katılım arttıkça uygulama basanlarının artacağım belirttikleri tespit edilmiştir. Anket çalışması ile elde edilen bulgular, yüksek katılımın çalışanların moralini artıracağı, uzun vadede çalışanlara kabiliyet kazandıracağı, verimliliği arttıracağı, daha fazla fikrin ortaya çıkmasını (sinerji) sağlayacağı, ayrıca vizyon ve misyon bildirimleri ile işletme hedeflerinin çalışanlarca yüksek oranda paylaşıldığında bunun katılım isteğini teşvik edeceği yönündeki ifadelere yüksek düzeyde katıldıklannı ortaya koymaktadır. VI

SUMMARY THE EFFECT OF PARTICIPATION IN DECISION-MAKING ON APPLICATION PERFORMANCE Key Words: Participation, Employees, Performance, Military units Taylorist Scientific Management approach divides employees into `workers` and `managers.` This division is well known as to widen the hierarchical gap between the `managers` and `workers,` which is followed by ignoring workers' intellectual capacity, and considers them just like a part of a machinery, banning them from expressing their views. Today, under constantly increasing competitive circumstances it is much more appreciated to increase workers' intellectual capacity at any level of the hierarchy and benefit from workers' brainpower arising from the personal experience and thoughts during the course of business. In this study, the argument that active participation of workers in decision-making process increases work performance and overall business is being evaluated in the light of data retrieved from the real life applications. The argument that active participation of workers in decision-making process increases work performance and overall business has been tested by applying a questionnaire to officers and noncommissioned officers serving at Logistical Support Units under the command of 1 Army. By way of testing the correlation between participation and performance perception in an environment where participation is much less than the business world, it has been aimed to contribute to a sector, which has so far been ignored academic researches. The findings deduced from the questionnaire, which is based upon testing of hypotheses obtained from the theoretical study of the research, explicitly verifies a positive correlation between workers' participation and their performance. Beside this overall outcome, more detailed consequences of perception and behavior, which set both direct and indirect relationships between participation and performance perception have also been reached. The staff officers and noncommissioned officers reporting insufficient participation opportunities for themselves, claim to give higher opportunities for the lower-rank employees. It was also noted that, as business performance is on the high,` less consultation to the employees takes place, participation to the decision-making is not at a demanded level, and employees express more willingness for participating in top- level decision-making. Those replied to the questionnaire also expressed that the staff is equipped with sufficient consciousness and world-knowledge which assure a qualified participation, and more participation meant higher achievement. The questionnaire analysis depicts that higher participation increases workers' morale, earns workers various abilities in the long run, ensures the production of more and different ideas (synergy). Besides, adoption of vision and mission statements and enterprise objectives encourage participation enthusiasm. VII