11 Eylül sonrasında Türkiye-ABD ilişkilerinin güvenlik boyutu

Abstract

Soğuk Savaş sonrası yeni tehdit algılamaları ile ortaya çıkaran uluslararası güvenlik sistemin yapısı, 11 Eylül saldırılarından sonra küresel terörizm tehdidinin ön plana çıktığı bir boyut kazanmıştır.11 Eylül'de ABD'nin yaşadığı tedhiş başta Avrupa olmak üzere birçok bölgede hassas güvenlik tedbirleri almayı zorunlu kılmıştır. ABD'nin dış politikasını Ortadoğu eksenli belirleyeceği bu dönemde, müttefikleri için ciddi bir tehdit oluşturan terörizm karşısında yeni güvenlik politikaları üretilmeye başlanmış, jeopolitik açıdan önemli bir konumda ve tarihsel olarak da ABD ile işbirliği içinde olan Türkiye'nin ABD ile ilişkileri önem kazanmıştır.Bununla birlikte ABD'nin Afganistan ve Irak işgallerinden sonra kritik bir şekilde seyreden ikili ilişkiler, 1 Mart Tezkeresi'yle şiddetli bir dönemden geçmiştir. Ardından yaşanan Çuval Krizi'yle ilişkiler diplomatik manada durma noktasına gelmiştir.Bu maksatla çalışmada, öncelikle güvenlik kavramı ve 11 Eylül öncesi ABD güvenlik politikası incelenmiş, ardından11 Eylül saldırılarının Türkiye - ABD güvenlik ilişkilerine etkileri ele alınmıştır.Son bölümde ise, 11 Eylül sonrası dönemde Türkiye-ABD ilişkilerinde güvenlik merkezli sorunlar ve yeni arayışlar değerlendirilmiştir.Anahtar kelimeler: Terörizm, Ortadoğu, 11 Eylül, Jeopolitik

The structure of the international security system, which emerged with new perceptions of threats after the Cold War, gained a dimension where the threat of global terrorism came to the fore after the 9/11 attacks.On September 11, the US terrorism forced sensitive security measures in many regions, particularly in Europe. US foreign policy in this period to be determined by the axis of the Middle East, new security policies in the face of terrorism, which poses a serious threat to the Allies began to be produced, it has gained importance with the US relations with Turkey, in cooperation with the geopolitically important position and historically in the United States.However, bilateral relations, which have been in a critical way after the US invasion of Afghanistan and Iraq, have gone through a violent period with the March 1 Resolution. The relations with the Sack Crisis came to a standstill in the diplomatic sense.For this purpose, the study primarily examined the concept of security, and September 11 before US security policy after the September 11 attacks in Turkey - is discussed the effects of the US security relationship.In the last section, security issues and new pursuits based in Turkey-US relations in the post September 11 period were evaluated.Key words: Terrorism, Middle East, September 11, Geopolitics